Podatek liniowy 2024 dla działalności gospodarczej – kiedy warto?

Podatek liniowy to jedna z opcji opodatkowania działalności gospodarczej w Polsce. Sprawdź dla jakich firm i kiedy warto wybrać podatek liniowy.

Przedsiębiorcy w Polsce mają prawo wybrać formę opodatkowania działalności, na bazie której będą rozliczać się z urzędem skarbowym. Dwie najpopularniejsze formy to zasady ogólne (skala podatkowa) oraz podatek liniowy. Z tego artykułu dowiesz się, czym jest podatek liniowy i kiedy warto zdecydować się na tę formę opodatkowania.

CO TO JEST PODATEK LINIOWY?

Podatek liniowy często jest określany również podatkiem płaskim. Jest to forma opodatkowania, w myśl której wysokość podatku jest proporcjonalna do podstawy opodatkowania. W ramach tej formy opodatkowania nie zachodzi zjawisko progresji. Nie ma wzrostu stawki opodatkowania w przypadku dochodów przekraczających 120.000 zł. Dlatego też jest to podatek sprawiedliwy, gdzie każdy płaci określony procent od dochodów. Bogatsi płacą więcej (19% od miliona to więcej niż 19% z 10 tysięcy) niż biedniejsi.

Taka forma opodatkowania funkcjonuje m.in. w Rosji, na Ukrainie, w Rumunii, Gruzji, Serbii czy Czarnogórze. W Polsce jest to jedna z dostępnych form opodatkowania działalności gospodarczej.

Ulgi podatkowe odliczane przy podatku liniowym

Rozliczając się w formie podatku liniowego nie możesz odliczyć od podatku wielu popularnych ulg. Oto ulgi, z których możesz skorzystać:

• ulga B+R (na działalność badawczo – rozwojową), w celu jej rozliczenia należy złożyć załącznik PIT/BR;
• składki ZUS (emerytalno – rentowa, wypadkowa i chorobowa);
• IKZE (indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego);
• ulga abolicyjna (dochody zagraniczne);
• 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego;
• Darowizny na cele walki z COVID;
• Darowizny – cele charytatywno – opiekuńcze Kościołów;
• Ulga IP-BOX;
• Darowizny – cele edukacji zawodowej;
• Darowizny laptopów i tabletów dla organów prowadzących placówki oświatowe.

W artykule o ulgach podatkowych dla przedsiębiorców dowiesz się o zasadach i kwotach odliczeń.

Podatek dochodowy w Polsce na tle USA

Podatek liniowy jest dobrym rozwiązaniem w przypadku krajów rozwijających się. W porównaniu z podatkiem progresywnym jest korzystny dla osób uzyskujących większy dochód w skali roku.

W USA najzamożniejsze osoby odprowadzają 37% podatku przy 10% podatku dla najmniej zarabiających. Wart jednak zauważyć, że osoby uważane w Polsce za zamożne (zarobki powyżej 120.000 zł rocznie) płacą w USA 12% podatku.

PODATEK LINIOWY A ZASADY OGÓLNE (SKALA PODATKOWA)

Jaka jest różnica między podatkiem liniowym a skalą podatkową?

O tym, która forma opodatkowania będzie bardziej opłacalna, w dużej mierze zależy od dochodów generowanych przez firmę.

Większość przedsiębiorców rozlicza się na podstawie skali podatkowej (zasady ogólne). W przypadku, gdy roczny dochód nie przekracza wartości 120.000 złotych, podatek wynosi 12% minus kwota zmniejszająca podatek (3600 zł). Jeśli dochód roczny przekracza powyższą kwotę, przedsiębiorstwo automatycznie wchodzi na wyższy poziom skali podatkowej. Wówczas podatek wynosi 12% z kwoty 120.000 zł + 32% od nadwyżki ponad 120.000 złotych.

W przypadku podatku liniowego, stawka podatku jest zawsze taka sama i wynosi 19%.

SKŁADKA ZDROWOTNA PRZY PODATKU LINIOWYM 2024

Składka zdrowotna przy podatku liniowym wynosi 4.9% uzyskanego dochodu.

Jest możliwość jej częściowego odliczenia, w wysokości 10.200 zł rocznie.

Zapłacona składka zdrowotna w przypadku podatku liniowego może być rozliczona na dwa sposoby:

1. zaksięgowana w kosztach uzyskania przychodów w PKPiR,
2. odliczona od podstawy opodatkowania podatkiem liniowym.

W przypadku odliczenia od podstawy opodatkowania, przy rocznych zarobkach rzędu 208.163 zł wyczerpiesz limit odliczenia.

Co się bardziej opłaca – podatek liniowy czy skala podatkowa?

Rozważmy uproszczony przykład.

Firma „Żaba Marek Nowak” w 2023 r. osiągnęła roczny dochód w wysokości: 120.000 zł (przykład A), 160.000 zł (przykład B), 230.000 zł (przykład C). Jej właścicielem jest singiel nie posiadający dzieci. Zastanawia się, jaką formę opodatkowania wybrać w 2024 roku – podatek liniowy czy rozliczenie na zasadach ogólnych? Co będzie bardziej korzystne – sprawdźmy.

Przykład A

a) Jeśli zdecyduje się na zasady ogólne (skala podatkowa), to zapłaci:

składka zdrowotna: 120 000 x 9% =  10.800 zł

PIT: 10.800 (tyle wynosi 12% z 120.000 zł minus 3600 (kwota zmniejszająca podatek)) = 10.800 zł

Łącznie zapłaci 10.800 + 10.800 = 21.600 zł

b) Jeśli zdecyduje się na podatek liniowy to:

składka zdrowotna: 120 000 x 4.9% =  5.880 zł / w całości do odliczenia od podstawy opodatkowania

PIT: (120 000 – 5880) x 19% =  21.683 zł

Łącznie zapłaci 8.820 + 32.524 = 27.563 zł

Jak widać, w przypadku bezdzietnego singla, który osiągnął dochód 120 tys. zł bardziej opłaca się wybrać skalę podatkową. Korzyść wynosi 5963 zł.

Pozostałe warianty z przykładu:

Jak widać powyżej, podatek liniowy zaczyna opłacać się od dochodów rzędu 160.000 zł.

W praktyce wybór jest dużo bardziej złożony. Forma opodatkowania wpływa bowiem również na możliwość korzystania z niektórych ulg, a te możesz odliczyć gdy rozliczasz się wg skali podatkowej (zasady ogólne). Dlatego przed wyborem formy opodatkowania warto sprawdzić, z których ulg będziesz korzystać.

KIEDY WARTO WYBRAĆ PODATEK LINIOWY?

Wiele osób zastanawia się, kiedy warto przejść na podatek liniowy. Każdy ma inną sytuację rodzinną, każdy może odliczyć co innego. Dlatego trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Poniżej znajdziesz ogólne rozwiązanie, które może być wskazówką.

Przykład kiedy zaczyna się opłacać podatek liniowy

Firma „Żaba Marek Nowak” rozliczała się w 2023 roku wg skali podatkowej (zasady ogólne). Roczny dochód działalności gospodarczej wyniósł 158.000 zł. Pan Marek zastanawia się, czy opłaca mu się przejść na podatek liniowy.

a) Jeśli zdecyduje się na zasady ogólne (skala podatkowa), to zapłaci:

składka zdrowotna: 158 000 x 9% =  14.220 zł

PIT: 10.800 (tyle wynosi 12% z 120.000 zł minus 3600 (kwota zmniejszająca podatek)) + 32% x (158.000-120.000)= 10.800 +  12.160 = 22.960 zł

Łącznie zapłaci 14.220 + 22.960 = 37.180 zł

b) Jeśli zdecyduje się na podatek liniowy to:

składka zdrowotna: 158 000 x 4.9% =  7.742 zł / w całości do odliczenia od podstawy opodatkowania

PIT: (158 000 – 7742) x 19% =  28.549 zł

Łącznie zapłaci 8.820 + 32.524 = 36.291 zł

Jak widać, w przypadku bezdzietnego singla, który osiągnął dochód 158 tys. zł bardziej opłaca się wybrać podatek liniowy. Korzyść wynosi 889 zł.

Można zatem przyjąć, że liniowa forma opodatkowania jest korzystna dla przedsiębiorców, którzy uzyskują roczny dochód przekraczający kwotę ok. 158.000 zł.

Gdyby Pan Marek odliczył od dochodu np. ulgę na dzieci lub darowizny z zeszłego roku, wówczas przy dochodzie 158.000 zł korzystniej wypadłaby skala podatkowa (zasady ogólne). Od podatku liniowego nie można odliczać niektórych ulg.

Podatek liniowy a dochody z innych źródeł

Jeśli dodatkowo czerpiesz dochody z innych źródeł (np. posiadasz umowę o pracę), wówczas zachodzą najlepsze warunki do skorzystania z tej formy opodatkowania. Działalność gospodarcza na etacie oznacza bardzo dobrą sytuację nie tylko do niepłacenia ZUS-u, ale także niskich podatków.

Po pierwsze, podatek liniowy przy wysokich dochodach okaże się znacznie niższy w porównaniu z progresywną skalą podatkową. Po drugie, poboczna forma opodatkowania zgodnego ze skalą podatkową pozwoli na skorzystanie z większości ulg, z których nie można korzystać w przypadku płacenia podatku liniowego.

Co zrobić w sytuacji, gdy po kilku latach prowadzenia działalności gospodarczej przekroczysz pułap 200.000 zł? Możesz rozważyć przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę z o.o., czyli w najlepszą formę prowadzenia firmy. Jeśli jednak chcesz pozostać przy jednoosobowej działalności gospodarczej, masz możliwość zmiany formy opodatkowania.

JAK PRZEJŚĆ NA PODATEK LINIOWY?

Wybór formy opodatkowania następuje przy zakładaniu nowej działalności gospodarczej. W tym celu, w urzędzie skarbowym składasz wypełniony formularz CEIDG-1.

Przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku podatkowym osiągnęli dochód bliski kwoty 158.000 złotych i nie korzystają z ulg, mogą zastanowić się nad przejściem na podatek liniowy. Zwłaszcza, jeśli ich dochód będzie rósł.

Jako przedsiębiorca masz możliwość zmiany formy opodatkowania do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym to osiągnąłeś pierwszy w roku podatkowym przychód lub do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego. Przy zmianie formy opodatkowania składasz wniosek przechodząc na podatek liniowy. Wzór wniosku znajdziesz na stronie Wzory Dokumentów.

W przyszłości, kwoty obowiązujące w skali podatkowej mogą ulec zmianie. Na ten moment musimy jednak zaakceptować stan obecny, w którym po przekroczeniu progu 120.000 złotych rocznego dochodu zaczyna obowiązywać 32% podatek.

PODATEK LINIOWY Z DZIAŁALNOŚCIĄ GOSPODARCZĄ

Jak już mówiliśmy, wyjątkowo opłacalna jest sytuacja, w której przedsiębiorca rozlicza się równolegle z innych dochodów na podstawie skali podatkowej. Najczęściej, osoba prowadząca własną działalność gospodarczą jest jednocześnie związana umową o pracę lub prowadzi firmę na emeryturze.

W takich przypadkach dodatkowa forma opodatkowania pozwala na skorzystanie z większości ulg, które są wyłączone w przypadku podatku liniowego. Jedynym minusem takiego stanu rzeczy jest konieczność składania dwóch deklaracji podatkowych. Biorąc jednak pod uwagę korzyści, warto zaakceptować dodatkowe formalności.

Czy zawsze istnieje możliwość wyboru podatku liniowego w przypadku prowadzenia działalności na etacie? W tym miejscu napotkamy niestety pewne ograniczenia.

Jeśli przedsiębiorca będzie równolegle prowadził usługi na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy, które odpowiadają czynnościom wykonywanym dla niego w ramach stosunku pracy w poprzednim roku podatkowym, wówczas przedsiębiorca nie może skorzystać z podatku liniowego.

WADY I ZALETY PODATKU LINIOWEGO

Do największych zalet podatku liniowego zaliczymy oczywiście stałość stawki niezależnie od dochodów. Nie musimy się martwić, że wyjątkowo korzystny rok finalnie okaże się zagrożeniem ze względu na konieczność zapłacenia wyższego podatku.

Przeskok z 12% do 32% jest niestety bardzo bolesny, zwłaszcza biorąc pod uwagę stosunkowo niską kwotę, przy której następuje zmiana. Podatek liniowy gwarantuje zatem stałą i stabilną sytuację. Jednocześnie, jest on bardzo prosty do wyliczenia, dzięki czemu, można skutecznie ograniczyć formalności.

Podatek liniowy ma dwie poważne wady. Pierwsza z nich to brak możliwości odliczenia kwoty wolnej od podatku. Biorąc jednak pod uwagę wysokość tej kwoty w Polsce, minus raczej nie dotyczy osób wybierających liniową formę opodatkowania.

Drugą cechą podatku liniowego, która może przemawiać przeciw niemu, jest brak możliwości skorzystania z najpopularniejszych ulg podatkowych. Tak samo tracisz możliwość rozliczenia podatku ze współmałżonkiem lub samotnie wychowywanym dzieckiem.

Powyższe minusy można skutecznie ominąć, jeżeli posiadamy dodatkowe źródło dochodów, z którego rozliczamy się według stawki podatkowej (np. umowa o pracę lub emeryturę).

DLA KOGO PODATEK LINIOWY?

Podsumowując, podatek liniowy to jedna z czterech form opodatkowania dostępnych w Polsce. Ta forma opodatkowania jest dostępna wyłącznie dla przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawne, podatek liniowy okaże się korzystnym rozwiązaniem, jeśli spełnione są trzy warunki:

1. osiągasz wysoki dochód roczny nie mniejszy niż 158.000 złotych,
2. nie rozliczasz się ze współmałżonkiem i nie jesteś osobą samotnie wychowującą dziecko (w przypadku podatku liniowego nie można skorzystać z ulg z tych tytułów),
3. nie korzystasz z ulg dedykowanych wyłącznie rozliczaniu na zasadach ogólnych.

Podatek liniowy jest również opłacalny w sytuacji, gdy uzyskujesz dochodów z innych źródeł, a podatek od tych dochodów nalicza się na podstawie skali podatkowej. W takim przypadku musisz złożyć dwie odrębne deklaracje podatkowe, ale druga forma opodatkowania umożliwia skorzystanie z większości dostępnych ulg.