Skala podatkowa to najpopularniejsza forma opodatkowania działalności gospodarczej. Choć nie zawsze najkorzystniejsza. Sprawdź kiedy warto wybrać zasady ogólne.
Jedną z najpopularniejszych form opodatkowania działalności gospodarczej w Polsce jest skala podatkowa, w której wyróżniamy stawkę progresywną. Stosowana stawka zależy od dochodów uzyskanych w ostatnim roku podatkowym. Podstawą do naliczenia podatku jest dochód, czyli wszystkie przychody pomniejszone o koszty ich uzyskania. Jak konkretnie działa skala podatkowa i dla kogo stanowi optymalną formę opodatkowania?
PROGI PODATKOWE W POLSCE
Podatek progresywny w Polsce bazuje na dwóch stawkach. Zdecydowana większość podatników rozlicza się na podstawie podstawowej stawki 17%. Obowiązuje ona w sytuacji, gdy uzyskany dochód roczny nie przekracza wartości 85.528 złotych. Jeśli roczny dochód przekroczy tą kwotę, wówczas obowiązuje wyższa stawka 32%.
Eksperci zwracają uwagę na bardzo radykalny skok stawki przy stosunkowo niskiej kwocie. Weźmy chociażby przykład Stanów Zjednoczonych, gdzie obowiązuje pięć stawek podatkowych. Najwyższa z nich – 35%, obowiązuje przy dochodach przekraczających 373.650 dolarów rocznie. 1% podatników w Polsce rozlicza się na podstawie wyższej stawki.
W Polsce obowiązuje również kwota wolna od podatku. W roku 2019 wzrosła ona do poziomu 8,000 złotych. Jeśli dochód w skali rocznej nie przekracza tej kwoty, wówczas podatnik otrzymuje zwrot podatku na konto bankowe. Dotyczy to wyłącznie podatników rozliczających swoje przychody na podstawie formularzy PIT-36 lub PIT-37.
O ile osoby fizyczne nieprowadzące działalności nie mają możliwości zmiany formy opodatkowania, o tyle przedsiębiorcy mają do dyspozycji cztery różne formy opodatkowania:
- skalę podatkową,
- podatek liniowy (19% niezależnie od dochodów),
- ryczałt od podatków ewidencjonowanych (podatek od przychodów),
- kartę podatkową (podatek w formie konkretnej kwoty).
DLA KOGO PRZEZNACZONA JEST SKALA PODATKOWA?
Skala podatkowa dotyczy zarówno przedsiębiorców prowadzących własną działalność gospodarczą jak również osoby fizyczne czerpiące dochody z innych źródeł, np. z umowy o pracę.
Zdecydowana większość podatników w Polsce bazuje na skali podatkowej. Choć jest to podatek progresywny, eksperci zwracają uwagę, że w praktyce nie różni się szczególne od podatku liniowego. Wyższa stawka obowiązuje bowiem zaledwie 1% podatników.
Jednocześnie warto wiedzieć, że gdy uzyskują dochód wyższy niż 85.528 złotych możesz przejść na podatek liniowy. Wszystko po to, aby uchronić się przed koniecznością płacenia 32-procentowego podatku.
JAK OBLICZYĆ PODATEK DOCHODOWY NA PODSTAWIE SKALI?
Od kilku lat osoby fizyczne nieposiadające działalności gospodarczej nie muszą się już rozliczać z fiskusem samodzielnie. Za rozliczenie odpowiada bowiem pracodawca. Wciąż mamy jednak możliwość skorzystania z różnych ulg, które pozwolą na obniżenie kwoty podatku.
Przedsiębiorcy muszą natomiast prowadzić księgowość, w której przechowywane są wszystkie dokumenty potwierdzające uzyskane przychody oraz poniesiony koszty. Podatek rozliczasz zgodnie z obowiązującą skalą podatkową:
- Pierwszym krokiem jest zsumowanie wszystkich przychodów, a następnie odjęcie kosztów ich uzyskania. Poniesione koszty muszą być związane z faktyczną działalnością firmy i odpowiednio udokumentowane ważną fakturą.
- Po odjęciu kosztów od przychodu otrzymujemy dochód. Jest to podstawa opodatkowania. Jeśli nie przekracza kwoty 85.528 złotych stosujemy 17-procentową stawkę. Jeśli roczny dochód jest wyższy, stosujesz stawkę 32-procentową.
Rozliczając podatek na podstawie zasad ogólnych, możesz pomniejszyć go o liczne ulgi podatkowe:
- ulga na dziecko,
- ulga z tytułu termomodernizacji budynku,
- odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne,
- odliczenie podatku zagranicznego,
- ulga rehabilitacyjna,
- ulga związana z przekazaniem darowizny (np. ulga dla krwiodawców).
Rozliczenie z urzędem skarbowym następuje na podstawie wypełnionego formularza PIT-36. W ostatnich latach znacznie usprawniono usługi świadczone przez urząd online, dzięki czemu deklarację podatkową można złożyć przez Internet.
ZASADY OGÓLNE (SKALA PODATKOWA) A PODATEK LINIOWY
Jaka jest różnica między podatkiem liniowym a skalą podatkową? Przede wszystkim w procentowej wysokości podatku do zapłacenia.
Większość przedsiębiorców rozlicza się na podstawie skali podatkowej (zasady ogólne). W przypadku, gdy roczny dochód nie przekracza wartości 85.528 złotych, podatek wynosi 17% minus kwota zmniejszająca podatek (525,12 zł).
Jeśli dochód roczny przekracza powyższą kwotę, przedsiębiorstwo automatycznie wchodzi na wyższy poziom skali podatkowej. Wówczas podatek wynosi 17% z kwoty 85.528 zł + 32% od nadwyżki ponad 85.528 złotych.
W przypadku podatku liniowego, stawka podatku jest zawsze taka sama i wynosi 19%.
Co się bardziej opłaca – podatek liniowy czy skala podatkowa?
Rozważmy uproszczony przykład.
Firma „Żaba Marek Nowak” w 2020 r. osiągnęła roczny dochód w wysokości 120 000 zł. Jej właścicielem jest ojcem trójki dzieci. Zastanawia się, jaką formę opodatkowania wybrać w 2021 roku – podatek liniowy czy rozliczenie na zasadach ogólnych? Co będzie bardziej korzystne – sprawdźmy.
Jeśli zdecyduje się na zasady ogólne (skala podatkowa), to zapłaci:
14.014,64 (tyle wynosi 17% z 85.528 zł minus 525,12 (kwota zmniejszająca podatek)) + 32% x (120.000 – 85.528) = 14.539,76 + 11.031,04 = 25.045,68 zł. Gdy odejmiemy od tego ulgę na dwójkę dzieci (1112,04 zł na pierwsze, 1112,04 zł na drugie i 2000,04 zł na trzecie = 4224,12 zł) to wyjdzie 20.821,56 zł (po zaokrągleniu 20822 zł)
Jeśli zdecyduje się na podatek liniowy to:
120 000 x 19% = 22.800 zł
Jak widać, w przypadku ojca trójki dzieci, który osiągnął dochód 120 tys. zł bardziej opłaca się wybrać podatek na zasadach ogólnych. Korzyść wynosi 1978,44 zł.
W praktyce wybór jest dużo bardziej złożony. Forma opodatkowania wpływa bowiem również na możliwość korzystania z niektórych ulg, a te możesz odliczyć gdy rozliczasz się wg skali podatkowej (zasady ogólne). Dlatego przed wyborem formy opodatkowania warto sprawdzić, z których ulg będziesz korzystać.
|
Rodzaj ulgi/rozliczenia |
Co możesz odliczyć od podatku? |
|
|
PODATEK LINIOWY 19% |
ZASADY OGÓLNE 17% / 32% |
|
| Ulga prorodzinna/na dziecko |
|
x |
| Ulga termomodernizacyjna |
x |
x |
| Ulga B+R (na działalność badawczo – rozwojową) |
x |
x |
| Ulga IP-BOX |
x |
x |
| Darowizny laptopów i tabletów dla organów prowadzących placówki oświatowe |
x |
x |
| Darowizny na cele walki z COVID |
x |
x |
| Rozliczenie z małżonkiem/ jako samotnie wychowującym |
|
x |
| Kwota wolna od podatku 8.000 zł |
|
x |
| Ulga na internet |
|
x |
| Składki ZUS (emeryt – rentowa, chorobowa. wypadkowa)* |
x |
x |
| Składka na FP, FZŚS* |
|
x |
| IKZE (indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego) |
x |
x |
| Nienależne pobrane świadczenia |
|
x |
| Wydatki na cele rehabilitacyjne |
|
x |
| Darowizny – krew, OPP, kult religijny |
|
x |
| Darowizny – cele charytatywno – opiekuńcze Kościołów |
x |
x |
| Darowizny – cele edukacji zawodowej |
x |
x |
| Nowe technologie |
|
x |
| Składki zdrowotne |
x |
x |
| Ulga abolicyjna (dochody zagraniczne) |
x |
x |
| 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego |
x |
x |
KIEDY WARTO WYBRAĆ ZASADY OGÓLNE?
Skala podatkowa jest najczęściej stosowaną formą opodatkowania preferowaną przez przedsiębiorców. Plusem jest to, że jej zasady są klarowne i jasne, dzięki czemu, wielu przedsiębiorców może samodzielnie zadbać o wszelkie kwestie związane z prowadzeniem księgowości w swojej firmie.
Warto wybrać zasady ogólne jeżeli:
- spodziewasz się dochodów rocznych poniżej 102.726 zł,
- obowiązują Cię ulgi, które możesz odliczyć od podatku,
- rozliczasz się wspólnie z małżonkiem.
Gdy przekroczysz 102.726 zł możesz wybrać podatek liniowy lub rozważyć przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę z o.o., czyli w najlepszą formę prowadzenia firmy.
JAK PRZEJŚĆ NA ZASADY OGÓLNE
Przy zakładaniu działalności gospodarczej składasz wniosek CEIDG-1, w którym zaznaczasz preferowaną formę opodatkowania.
Jeżeli korzystasz z innej formy opodatkowania, np. podatku liniowego i chcesz przejść na zasady ogólne, musisz zaczekać do stycznia. Istnieje możliwość zmiany dotychczasowej formy opodatkowania na inną, ale w ograniczonym terminie.
W tym celu musisz złożyć stosowny wniosek w urzędzie skarbowym do 20 stycznia. Wzór wniosku znajdziesz na stronie Wzory Dokumentów. Jest to standardowy wniosek, a US w 99% przypadków nie zakazuje wyboru. Nową formą opodatkowania będziesz rozliczany od 1 stycznia.
WADY I ZALETY SKALI PODATKOWEJ
Skala podatkowa jest najbardziej uniwersalną formą opodatkowania. Zaletą są klarowne zasady i możliwość korzystania z wielu ulg przysługujących podatnikom. Ponadto, obowiązuje kwota wolna od podatku. W Polsce wynosi ona 8.000 złotych i jest stosunkowo niska w porównaniu z krajami dobrze rozwiniętymi (np. 11.500 funtów w Wielkiej Brytanii).
W ostatnich latach kwota wolna od podatku systematycznie rośnie, a rządzący zapowiadają kolejne zmiany. Skala podatkowa jest także korzystnym rozwiązaniem dla osób rozliczających się ze współmałżonkiem lub jako osoby samotnie wychowujące dziecko.
2. Kredyt gotówkowy BNP Paribas – do 200 tys. zł na otwarcie firmy
3. Telefony firmowe w PLAY – od 43 zł brutto
Wadą jest konieczność prowadzenia zaawansowanej ewidencji podatkowej, w której należy przechowywać wszystkie dokumenty ukazujące przychody oraz koszty ich uzyskania. W przypadku dużych firm wymaga to zatrudnienia osoby zajmującej się prowadzeniem księgowości.
Największą wadą jest jednak stosunkowo niski próg przejścia na wyższą stawkę podatkową. W przypadku przekroczenia kwoty 85.528 złotych dochodu rocznego, podatnik będzie zobowiązany do zapłacenia 32-procentowego podatku.
