Skala podatkowa 2024 dla przedsiębiorców [Zasady ogólne]

skala podatkowa dla przedsiębiorców

Skala podatkowa to najpopularniejsza forma opodatkowania działalności gospodarczej. Choć nie zawsze najkorzystniejsza. Sprawdź kiedy warto wybrać zasady ogólne.

Jedną z najpopularniejszych form opodatkowania działalności gospodarczej w Polsce jest skala podatkowa, w której wyróżniamy stawkę progresywną. Stosowana stawka zależy od dochodów uzyskanych w ostatnim roku podatkowym. Podstawą do naliczenia podatku jest dochód, czyli wszystkie przychody pomniejszone o koszty ich uzyskania. Jak konkretnie działa skala podatkowa i dla kogo stanowi optymalną formę opodatkowania?

Skala podatkowa (zasady ogólne) – podstawowy sposób rozliczania podatku obowiązującym zarówno przedsiębiorców jak i osoby fizyczne nieprowadzające własnej działalności. W Polsce w roku 2024 obecne są dwie stawki: 12% oraz 32% w przypadku dochodów wykraczających poza kwotę 120.000 złotych.
Przejdź do wybranej części artykułu:

  1. Progi podatkowe w Polsce
  2. Dla kogo skala podatkowa
  3. Składka zdrowotna na skali podatkowej
  4. Jak obliczyć podatek dochodowy na podstawie skali
  5. Zasady ogólne a podatek liniowy
  6. Kiedy warto wybrać zasady ogólne
  7. Jak przejść na zasady ogólne
  8. Wady i zalety skali podatkowej

PROGI PODATKOWE W POLSCE

Podatek progresywny w Polsce bazuje na dwóch stawkach. Zdecydowana większość podatników rozlicza się na podstawie podstawowej stawki 12%. Obowiązuje ona w sytuacji, gdy uzyskany dochód roczny nie przekracza wartości 120.000 złotych. Jeśli roczny dochód przekroczy tą kwotę, wówczas obowiązuje wyższa stawka 32%.

Eksperci zwracają uwagę na bardzo radykalny skok stawki przy stosunkowo niskiej kwocie. Weźmy chociażby przykład Stanów Zjednoczonych, gdzie obowiązuje pięć stawek podatkowych. Najwyższa z nich – 35%, obowiązuje przy dochodach przekraczających 373.650 dolarów rocznie. 1% podatników w Polsce rozlicza się na podstawie wyższej stawki.

W Polsce obowiązuje również kwota wolna od podatku i wynosi 30.000 złotych. Jeśli dochód w skali rocznej nie przekracza tej kwoty, wówczas podatnik otrzymuje zwrot podatku na konto bankowe. Dotyczy to wyłącznie podatników rozliczających swoje przychody na podstawie formularzy PIT-36 lub PIT-37.

O ile osoby fizyczne nieprowadzące działalności nie mają możliwości zmiany formy opodatkowania, o tyle przedsiębiorcy mają do dyspozycji cztery różne formy opodatkowania:

  1. skalę podatkową,
  2. podatek liniowy (19% niezależnie od dochodów),
  3. ryczałt od podatków ewidencjonowanych (podatek od przychodów),
  4. kartę podatkową (podatek w formie konkretnej kwoty).

DLA KOGO PRZEZNACZONA JEST SKALA PODATKOWA?

Skala podatkowa dotyczy zarówno przedsiębiorców prowadzących własną działalność gospodarczą jak również osoby fizyczne czerpiące dochody z innych źródeł, np. z umowy o pracę.

Zdecydowana większość podatników w Polsce bazuje na skali podatkowej. Choć jest to podatek progresywny, eksperci zwracają uwagę, że w praktyce nie różni się szczególne od podatku liniowego. Wyższa stawka obowiązuje bowiem zaledwie 1% podatników.

Jednocześnie warto wiedzieć, że gdy uzyskują dochód wyższy niż 120.000 złotych możesz przejść na podatek liniowy. Wszystko po to, aby uchronić się przed koniecznością płacenia 32-procentowego podatku.

SKŁADKA ZDROWOTNA NA SKALI PODATKOWEJ 2024

Składka zdrowotna przy skali podatkowej wynosi 9% uzyskanego dochodu.

Nie ma możliwości jej odliczenia, nawet w części – jak w przypadku podatku liniowego.

Obliczenie składki zdrowotnej w przypadku zasad ogólnych jest więc bardzo proste, mnożysz 9% razy uzyskany w danym miesiącu dochód.

JAK OBLICZYĆ PODATEK DOCHODOWY NA PODSTAWIE SKALI?

Od kilku lat osoby fizyczne nieposiadające działalności gospodarczej nie muszą się już rozliczać z fiskusem samodzielnie. Za rozliczenie odpowiada bowiem pracodawca. Wciąż mamy jednak możliwość skorzystania z różnych ulg, które pozwolą na obniżenie kwoty podatku.

Przedsiębiorcy muszą natomiast prowadzić księgowość, w której przechowywane są wszystkie dokumenty potwierdzające uzyskane przychody oraz poniesiony koszty. Podatek rozliczasz zgodnie z obowiązującą skalą podatkową:

  1. Pierwszym krokiem jest zsumowanie wszystkich przychodów, a następnie odjęcie kosztów ich uzyskania. Poniesione koszty muszą być związane z faktyczną działalnością firmy i odpowiednio udokumentowane ważną fakturą.
  2. Po odjęciu kosztów od przychodu otrzymujemy dochód. Jest to podstawa opodatkowania. Jeśli nie przekracza kwoty 120.000 złotych stosujemy 12-procentową stawkę. Jeśli roczny dochód jest wyższy, stosujesz stawkę 32-procentową.

Rozliczając podatek na podstawie zasad ogólnych, możesz pomniejszyć go o liczne ulgi podatkowe:

  • ulga na dziecko,
  • ulga z tytułu termomodernizacji budynku,
  • odliczenie podatku zagranicznego,
  • ulga rehabilitacyjna,
  • ulga związana z przekazaniem darowizny (np. ulga dla krwiodawców).

Więcej o ulgach podatkowych dla przedsiębiorców przeczytasz tutaj.

Rozliczenie z urzędem skarbowym następuje na podstawie wypełnionego formularza PIT-36. W ostatnich latach znacznie usprawniono usługi świadczone przez urząd online, dzięki czemu deklarację podatkową można złożyć przez Internet.

ZASADY OGÓLNE (SKALA PODATKOWA) A PODATEK LINIOWY

Jaka jest różnica między podatkiem liniowym a skalą podatkową? Przede wszystkim w procentowej wysokości podatku do zapłacenia.

Większość przedsiębiorców rozlicza się na podstawie skali podatkowej (zasady ogólne). W przypadku, gdy roczny dochód nie przekracza wartości 120.000 złotych, podatek wynosi 12% minus kwota zmniejszająca podatek (3600 zł).

Jeśli dochód roczny przekracza powyższą kwotę, przedsiębiorstwo automatycznie wchodzi na wyższy poziom skali podatkowej. Wówczas podatek wynosi 12% z kwoty 120.000 zł + 32% od nadwyżki ponad 120.000 złotych.

W przypadku podatku liniowego, stawka podatku jest zawsze taka sama i wynosi 19%.

podatek liniowy vs. skala podatkowa 2023

Co się bardziej opłaca – podatek liniowy czy skala podatkowa?

Rozważmy uproszczony przykład.

Firma „Żaba Marek Nowak” w 2021 r. osiągnęła roczny dochód w wysokości: 120.000 zł (przykład A), 160.000 zł (przykład B), 230.000 zł (przykład C). Jej właścicielem jest singiel nie posiadający dzieci. Zastanawia się, jaką formę opodatkowania wybrać w 2022 roku – podatek liniowy czy rozliczenie na zasadach ogólnych? Co będzie bardziej korzystne – sprawdźmy.

Przykład A

a) Jeśli zdecyduje się na zasady ogólne (skala podatkowa), to zapłaci:

składka zdrowotna: 120 000 x 9% =  10.800 zł

PIT: 10.800 (tyle wynosi 12% z 120.000 zł minus 3600 (kwota zmniejszająca podatek)) = 10.800 zł

Łącznie zapłaci 10.800 + 10.800 = 21.600 zł

b) Jeśli zdecyduje się na podatek liniowy to:

składka zdrowotna: 120 000 x 4.9% =  5.880 zł / w całości do odliczenia od podstawy opodatkowania

PIT: (120 000 – 5880) x 19% =  21.683 zł

Łącznie zapłaci 8.820 + 32.524 = 27.563 zł

Jak widać, w przypadku bezdzietnego singla, który osiągnął dochód 120 tys. zł bardziej opłaca się wybrać skalę podatkową. Korzyść wynosi 5963 zł.

Pozostałe warianty z przykładu:

Dochód roczny →
Forma opodatkowania ↓
120.000 zł 160.000 zł 230.000 zł
Skala podatkowa (koszty) NFZ 10.800 zł
PIT 10.800 zł
Razem 21.600 zł
NFZ 14.400 zł
PIT 23.600 zł
Razem 38.000 zł
NFZ 20.700 zł
PIT 46.000 zł
Razem 66.700 zł
Podatek liniowy (koszty) NFZ 5.880 zł
PIT 21.683 zł
Razem 27.563 zł
NFZ 7.840 zł
PIT 28.910 zł
Razem 36.750 zł
NFZ 11.270zł
PIT 41.762zł
Razem 53.032 zł

Jak widać powyżej, podatek liniowy zaczyna opłacać się od dochodów rzędu 160.000 zł.

W praktyce wybór jest dużo bardziej złożony. Forma opodatkowania wpływa bowiem również na możliwość korzystania z niektórych ulg, a te możesz odliczyć gdy rozliczasz się wg skali podatkowej (zasady ogólne). Dlatego przed wyborem formy opodatkowania warto sprawdzić, z których ulg będziesz korzystać.

Rodzaj ulgi/rozliczenia

Co możesz odliczyć od podatku?

PODATEK LINIOWY 19%

ZASADY OGÓLNE 12% / 32%
(SKALA PODATKOWA)

Ulga prorodzinna/na dziecko

x

Ulga termomodernizacyjna

x

x

Ulga B+R (na działalność badawczo – rozwojową)

x

x

Ulga IP-BOX

x

x

Darowizny laptopów i tabletów dla organów prowadzących placówki oświatowe

x

x

Darowizny na cele walki z COVID

x

x

Rozliczenie z małżonkiem/ jako samotnie wychowującym

x

Kwota wolna od podatku 30.000 zł

x

Ulga na internet

x

Składki ZUS (emeryt – rentowa, chorobowa. wypadkowa)*

x

x

Składka na FP, FZŚS*

x

IKZE (indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego)

x

x

Nienależne pobrane świadczenia

x

Wydatki na cele rehabilitacyjne

x

Darowizny – krew, OPP, kult religijny

x

Darowizny – cele charytatywno – opiekuńcze Kościołów

x

x

Darowizny – cele edukacji zawodowej

x

x

Nowe technologie

x

Ulga abolicyjna (dochody zagraniczne)

x

x

1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego

x

x

Ile wynosi składka zdrowotna

4.9% od dochodu
(zaliczenie w KUP lub odliczenie od podstawy opod.
do 10200 zł/rok)

9% od dochodu
(nieodliczane)

KIEDY WARTO WYBRAĆ ZASADY OGÓLNE?

Skala podatkowa jest najczęściej stosowaną formą opodatkowania preferowaną przez przedsiębiorców. Plusem jest to, że jej zasady są klarowne i jasne, dzięki czemu, wielu przedsiębiorców może samodzielnie zadbać o wszelkie kwestie związane z prowadzeniem księgowości w swojej firmie.

Warto wybrać zasady ogólne jeżeli:

  • spodziewasz się dochodów rocznych poniżej ok. 158.000 zł,
  • obowiązują Cię ulgi, które możesz odliczyć od podatku,
  • rozliczasz się wspólnie z małżonkiem.

Gdy przekroczysz ok. 58.000 zł możesz wybrać podatek liniowy lub rozważyć przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę z o.o., czyli w najlepszą formę prowadzenia firmy.

JAK PRZEJŚĆ NA ZASADY OGÓLNE

Przy zakładaniu działalności gospodarczej składasz wniosek CEIDG-1, w którym zaznaczasz preferowaną formę opodatkowania.

Jeżeli korzystasz z innej formy opodatkowania, np. podatku liniowego i chcesz przejść na zasady ogólne, musisz zaczekać do stycznia. Istnieje możliwość zmiany dotychczasowej formy opodatkowania na inną, ale w ograniczonym terminie.

W tym celu musisz złożyć stosowny wniosek w urzędzie skarbowym do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym to osiągnąłeś pierwszy w roku podatkowym przychód lub do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego. Wzór wniosku znajdziesz na stronie Wzory Dokumentów. Jest to standardowy wniosek, a US w 99% przypadków nie zakazuje wyboru. Nową formą opodatkowania będziesz rozliczany od 1 stycznia.

WADY I ZALETY SKALI PODATKOWEJ

Skala podatkowa jest najbardziej uniwersalną formą opodatkowania. Zaletą są klarowne zasady i możliwość korzystania z wielu ulg przysługujących podatnikom. Ponadto, obowiązuje kwota wolna od podatku. W Polsce wynosi ona 30.000 złotych i jest stosunkowo niska w porównaniu z krajami dobrze rozwiniętymi (np. 12.500 funtów w Wielkiej Brytanii).

W ostatnich latach kwota wolna od podatku systematycznie rośnie, a rządzący zapowiadają kolejne zmiany. Skala podatkowa jest także korzystnym rozwiązaniem dla osób rozliczających się ze współmałżonkiem lub jako osoby samotnie wychowujące dziecko.

Sprawdź przed otwarciem firmy
1. Santander Bank Polska Konto Firmowe Godne Polecenia – pierwsze 2 lata za 0 zł
2. Kredyt gotówkowy BNP Paribas – do 200 tys. zł na otwarcie firmy

Wadą jest konieczność prowadzenia zaawansowanej ewidencji podatkowej, w której należy przechowywać wszystkie dokumenty ukazujące przychody oraz koszty ich uzyskania. W przypadku dużych firm wymaga to zatrudnienia osoby zajmującej się prowadzeniem księgowości.

Największą wadą jest jednak stosunkowo niski próg przejścia na wyższą stawkę podatkową. W przypadku przekroczenia kwoty 120.000 złotych dochodu rocznego, podatnik będzie zobowiązany do zapłacenia 32-procentowego podatku.

Oceń artykuł
[Total: 2 Average: 5]
Łukasz Chrząszcz
Wolnościowiec, radny miasta Wodzisław Śląski. Właściciel agencji internetowej XZT.PL oraz kilku serwisów www. Absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Pomaga osobom rozpoczynającym prowadzenie firmy.
Kategoria

2 thoughts on “Skala podatkowa 2024 dla przedsiębiorców [Zasady ogólne]

  1. W tych kalkulacjach żaba marek nowak brakuje doliczenia składki zdrowotnej, o której zresztą wspominasz w tabeli. Jeśli składka jest nieodliczalna i inna dla liniówki 4,9%, inna dla skali 9% to powinieneś włączyć to do działania, wynik będzie inny!

  2. Gdy zarobiłam trochę grosza na wynajmie płotu pod banery to rozliczam to na zasadach ogólnych czy jako ryczałt?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *