Jak założyć spółdzielnię socjalną? Socjalistyczny biznes w praktyce

jak założyć spółdzielnię socjalną

Przeczytaj, jak założyć spółdzielnię socjalną. Dosyć specyficzny rodzaj prowadzenia biznesu i nie dla każdego, ale wart zastanowienia.

Dlaczego spółdzielnię socjalną nazwałem nieco przewrotnie „socjalistycznym biznesem”? Z trzech powodów. Po pierwsze, w żadnej innej formie prawnej nie ma takich możliwości korzystania z publicznych pieniędzy. Czasami jest to po prostu robienie biznesu za pieniądze podatników. Alternatywą dla spółdzielni socjalnej jest założenie fundacji z działalnością gospodarczą.

Po drugie, w spółdzielni socjalnej nie ma podziału pracodawca – pracownik. Panuje egalitaryzm, środki produkcji są niejako społeczne, decyzje podejmuje się większością głosów a pracownicy zarabiają praktycznie tyle samo. Przynajmniej w teorii. W praktyce socjalizm się nie sprawdza i zawsze jest jakaś wierchuszka, która decyduje o „sprawiedliwości społecznej” ;)

Po trzecie, spółdzielnie socjalne są najpopularniejsze w kręgach lewicowo-anarchistycznych. „Chcemy zerwać z tym hierarchicznym dyskursem neoliberalnym opartym na autokratyzmie i działać inaczej” – piszą lewicowi fani spółdzielni socjalnych. Warto zaznaczyć, że socjalne pomysły mogą działać w świecie neoliberalnym i libertariańskim. Odwrotnie – nigdy.

Krytyka spółdzielni socjalnej dotyczy wyłącznie systemu: robienia biznesu za nieswoje pieniądze. „Dopóki trwa socjalizm, trzeba z niego korzystać” pamiętając jednak, że jest to system niemoralny i niesprawiedliwy. Sama idea spółdzielczości jest w porządku: są osoby, które wolą taką formę organizacji przedsiębiorstwa.

Z artykułu dowiesz się:

  1. Co to jest spółdzielnia socjalna?
  2. Kto może założyć spółdzielnię socjalną?
  3. Dlaczego warto założyć spółdzielnię socjalną?
  4. Dotacje na spółdzielnię socjalną
  5. Jak założyć spółdzielnię socjalną?
  6. Jak działa spółdzielnia socjalna?

W artykule została opisana procedura zakładania spółdzielni socjalnej i wszystkie niuanse z nią związane. Nie należy mylić tradycyjnych spółdzielni, np. mleczarskich, mieszkaniowych, rolnych itp. ze spółdzielnią socjalną.

Co to jest spółdzielnia socjalna?

Najprościej rzecz ujmując, spółdzielnia socjalna to osoba prawna prowadząca działalność gospodarczą, która jest dobrowolnym zrzeszeniem osób pracujących dla realizacji celów statutowych spółdzielni. Zysk ze wspólnego prowadzenia przedsiębiorstwa musi być wypracowywany przez osobistą pracę członków spółdzielni.

Ramy działalności spółdzielni socjalnych określa ustawa z 27 kwietnia 2006 roku. Spółdzielnia może też prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków oraz ich środowiska lokalnego, a także działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych, co zapewnia możliwość starania się o miejskie dotacje.

Spółdzielnia może robić wszystko to, co normalna firma: handlować, świadczyć usługi, produkować, a także wszystko to, co organizacja pozarządowa (za wyjątkiem starania się o 1% podatku).

Kto może założyć spółdzielnię socjalną?

Sama idea byłaby super, gdyby nie fakt że założycielami spółdzielni socjalnej muszą być w większości osoby wykluczone lub zagrożone wykluczeniem społecznym. W wolnym kraju każdy człowiek jest kowalem własnego losu, tymczasem mówienie o kimś że jest wykluczony cofa nas do czasów niewolnictwa lub co najmniej indyjskich kast.

Gdybym nie poznał osób prowadzących spółdzielnie, to może bym uwierzył że są oni społecznymi kalekami. Nic bardziej mylnego. Prowadzenie spółdzielni wiąże się ze sporymi obowiązkami, nie mniejszymi niż prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej czy spółki z o.o.

Kim są osoby wykluczone lub prawie wykluczone?

Jaki warunek musisz spełnić, aby zostać uznany za osobę wykluczoną lub prawie wykluczoną? Oto lista, która określa kto może być założycielem spółdzielni:

  • osoby bezrobotne,
  • bezdomni realizujący indywidualny program wychodzenia z bezdomności,
  • uzależnieni od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego,
  • uzależnieni od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej,
  • chorzy psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego,
  • zwalniani z zakładów karnych, mający trudności w integracji ze środowiskiem,
  • uchodźcy realizujący indywidualny program integracji,
  • którzy podlegają wykluczeniu społecznemu i ze względu na swoja sytuację życiową nie są w stanie własnym staraniem zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych i znajdują się w sytuacji powodującej ubóstwo oraz uniemożliwiającej lub ograniczającej uczestnictwo w życiu zawodowym, społecznym i rodzinnym,
  • osoby niepełnosprawne.

Teoretycznie każdy może stać się osobą wykluczoną i założyć spółdzielnię socjalną z innymi wykluczonymi. Polityka socjalna w praktyce wygląda tak, że ludzie kombinują aby spełnić ustawowe kryteria tzw. osoby wykluczonej. Lub prawie wykluczonej.

Państwo promuje cwaniaków i społeczne jemioły a osoby pracujące karze podatkami. Jak na otwarcie firmy ma zaoszczędzić osoba pracująca za pensję minimalną, mająca na umowie 2400, ale dostająca na rękę 1440 zł? Lepiej zerwać umowę, zarejestrować się w Urzędzie Pracy i starać się o dotację z UP.

Spółdzielnię socjalną mogą założyć również osoby prawne: organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego, kościelne osoby prawne. W ten sposób można pomóc innym wyjść na prostą a przy okazji zapewnić sobie źródło utrzymania.

Uwaga! Gdy spółdzielnia jest już założona, to jej członkami mogą być również osoby niewykluczone, ale ich liczba nie może być większa niż 50% liczby wszystkich członków spółdzielni.

Dlaczego warto założyć spółdzielnię socjalną?

1. Nie ma się co oszukiwać, główny powód to pieniądze z państwa

Dotacje, subwencje, granty, pomostówki, ministerialne konkursy – państwo ładuje w socjal już 17% budżetu i końca nie widać. Spółdzielnie socjalne są uprzywilejowane i mogą liczyć na spore pieniądze. Ludzie, którzy chcieliby otworzyć normalną firmę nie mają szans na takie przywileje. Wysokość profitów robi wrażenie, o czym przeczytasz poniżej w punkcie „Dotacje na spółdzielnię socjalną”.

2. Lokal za pół darmo

Spółdzielnia socjalna może obok stowarzyszeń i partii politycznych starać się o lokal z miasta na preferencyjnych warunkach. Będzie to na pewno duże ułatwienie w początkowej fazie prowadzenia biznesu.

3. Gdy nie masz pieniędzy na otwarcie własnej firmy

To bzdura, że spółdzielnie są dla osób „wykluczonych”. Spółdzielnie są dla ludzi, którzy są przedsiębiorczy i potrafią skrzyknąć do pracy grupę osób. Muszą przy tym nie bać się biurokracji. W normalnym kraju takie osoby zakładają firmy i zatrudniają w nich ludzi.

W Polsce trudno jednak zbić kapitał, trudno zaoszczędzić z pensji z której 50% zabiera państwo i trudno zacząć biznes od garażu, jak w USA. Gdyż zaraz przyjdzie PIP, Sanepid, Skarbówka, ZUS itd. Dlatego spółdzielnia socjalna może być pewnym rozwiązaniem.

4. Chcesz pomóc znajomym, rodzinie i sobie

Pomyśl o spółdzielni socjalnej gdy masz w swoim otoczeniu osoby, które nie wiedzą co zrobić ze swoim życiem a widzisz, że posiadają umiejętności na których można zarobić. Być może utknąłeś w pracy która nie przynosi radości lub zostałeś zwolniony.

5. Nauczy szacunku do pieniądza tych, którzy go nie mają

Jeśli jesteś lewicującym anarchistą, to spółdzielnia socjalna nauczy Cię, że pieniądze biorą się z pracy a nie z nieba. Nawet jeśli dwa pierwsze lata będziecie działać na koszt podatników, to potem przyjdzie zderzenie z rzeczywistością. Pokonanie konkurencji na rynku i spełnienie potrzeb odbiorców pozwoli wam przetrwać. Ponadto zobaczycie, jak szkodliwe są przymusowe ubezpieczenia i wysokie koszty pracodawcy. Wszak gdyby nie były, to byście nie starali się o ich refundację ;-)

Skąd pozyskać dotację na spółdzielnię socjalną?

1. Urząd Pracy

Jeśli jesteście zapisani w Urzędzie Pracy, to możecie starać się o dofinansowanie na otwarcie spółdzielni. Im was więcej, tym więcej pieniędzy możecie otrzymać. Osoby bezrobotne mają możliwość uzyskania jednorazowego wsparcia ze środków Funduszu Pracy w wysokości nie przekraczającej 4-krotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka założyciela spółdzielni socjalnej oraz 3-krotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka przystępującego do spółdzielni socjalnej po jej założeniu.

2. Środki PFRON

Dofinansowanie na założenie firmy dla osoby niepełnosprawnej, do piętnastokrotności średniej płacy. Europejski Fundusz Społeczny – Unia Europejska czasami w swoim programie Kapitał Ludzki posiada dotacje na otwarcie Spółdzielni socjalnej.

3. Ośrodki Wsparcia Spółdzielczości Socjalnej

Wygoogluj sobie te instytucje, dostają pieniądze od państwa a potem rozdzielają na wybrane spółdzielnie. Możecie na przykład starać się o pieniądze na zakup maszyny lub doinwestowanie waszego zakładu.

4. Fundusz Inicjatyw Obywatelskich,  5. Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej

Jak wyżej, tylko inny re-redystrybutor.

6. Towarzystwo Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych SA, 7. Polsko Amerykański Fundusz Pożyczkowy Inicjatyw Obywatelskich

Udzielają nisko oprocentowanych pożyczek dla spółdzielni.

8.Starostwo Powiatowe, Urząd Pracy

Refundacja składek za ubezpieczenie społeczne (w ramach formuły zatrudnienia wspieranego) z Funduszu Pracy. W praktyce wygląda to tak, że przez 2 lata nie płacisz składek na ubezpieczenie społeczne, a przez kolejny rok płacisz połowę. To znaczy masz je opłacane, ale z pieniędzy podatników. Refundacja polega na tym, że opłacasz składki a w okresach kwartalnych UP zwraca wam te środki. Możliwe jest też otrzymanie comiesięcznych zaliczek na opłacanie składek, na jednego członka spółdzielni przypada 4,5 tys. złotych.

9. Zwolnienia z podatku dochodowego

dochody spółdzielni socjalnej wydatkowane na cele związane ze społeczną i zawodową reintegracją członków spółdzielni (jak wspomniane wydatki na zakup biletów do kina) zwolnione są z podatku dochodowego od osób prawnych.
Zwolnienia z opłat sądowych – spółdzielnię rejestruje się w KRS (Krajowy Rejestr Sądowy), kilkuset złotowe opłaty was nie interesują.


Refundacja kosztów zatrudnienia z urzędów pracy i PFRON po zmianie przepisów

Dotacjarefundacja kosztów zatrudnienia„Praktyczny poradnik dla pracodawców”
Zobacz w księgarni

Książka opisuje sposoby skutecznego otrzymania dofinansowania na zatrudnianie osób bezrobotnych. Przedstawia zasady dofinansowania pracowników niepełnosprawnych i wskazuje korzyści, jakie pracodawca dzięki temu będzie czerpał.


Wspomniane wyżej dotacje z Funduszu Pracy i UE są bezzwrotne, gdy zostaną spełnione warunki postawione w regulaminach. Przeważnie chodzi o ciągłość 12-miesięcznego zatrudnienia w spółdzielni. Jak to jest przy dotacjach, należy znaleźć poręczyciela, który zobowiąże się oddać kwotę w razie niepowodzenia.

Alternatywną formą zdobycia środków jest wzięcie kredytu na spółdzielnię socjalną. Kredyt ze wsparciem z Alior Banku jest do 600 tys. zł. Aby dowiedzieć się więcej, wypełnij wniosek i czekaj na kontakt od konsultanta. Decyzję dostaniesz w 5 minut!

Jak założyć spółdzielnię socjalną

Na portalu ekonomiaspoleczna.pl czytamy:

Procedura rejestracji spółdzielni nie jest skomplikowana, choć może sprawiać trudność osobom, które nigdy wcześniej nie prowadziły działalności gospodarczej lub społecznej.

No tak, w Polsce nawet osoby wykluczone muszą znać się na biurokracji :) Krok po kroku jak założyć spółdzielnię socjalną:

1. Zbudowanie zespołu min. 5 osób wykluczonych i stworzenie pomysłu

Przepisy wymagają, aby spółdzielnia została założona przez co najmniej 5 osób, a nie więcej niż 50 osób. Wystarczy więc, że z dwoma przyjaciółmi zapiszecie się do urzędy pracy, znajdziecie kumpla który siedział za palenie trawki i koleżankę ze stopniem niepełnosprawności. Spółdzielnia może być dobrym pomysłem dla rodzin wielodzietnych z problemami, wystarczy że jeden z domowników jest ogarnięty i przekona pozostałych do działania.

Spółdzielnia socjalna ma możliwość starać się o masę środków, ale mimo wszystko musi zdobywać klientów jak prawdziwa firma. Dobrze byłoby stworzyć dobry biznesplan lub MVP a przy tym przeprowadzić badanie rynku, które sprawdzi popyt na to, co chce się robić.

2. Wymyślenie nazwy i napisanie statutu spółdzielni

Wymyślanie nazwy to zawsze najbardziej ekscytująca sprawa. Tak więc jak już wymyślicie jak będziecie się nazywać, to następnie trzeba napisać statut. Jest to najważniejszy dokument w spółdzielni socjalnej, więc warto się przyłożyć. Statut możecie napisać sami lub zgłosić się po pomoc do Krajowej Rady Spółdzielczej (wygoogluj sobie).

Gdybyście sami chcieli napisać statut, to powinien on zawierać:

  • nazwę spółdzielni, która zawiera określenie „spółdzielnia socjalna”,
  • przedmiot działalności, czyli to co chcecie robić (zgodnie z Polskiej Klasyfikacji Działalności – PKD) oraz informację, że spółdzielnia działa na rzecz reintegracji społecznej i zawodowej,
  • siedzibę – wystarczy podać miejscowość,
  • teren działania – obszar, w obrębie którego macie zamiar sprzedawać towary czy usługi, może to być gmina lub cały kraj,
  • czas trwania, o ile spółdzielnia założona została na czas określony,
  • prawa, obowiązki oraz zasady przyjmowania, odwoływania, wykreślania czy wykluczania członków spółdzielni socjalnej,
  • zasady wyboru odwoływania oraz kompetencje władz spółdzielni socjalnej,
  • zasady wprowadzania zmian w statucie – decyzje o zmianie podejmuje walne zgromadzenie członków,
  • sposób podziału, połączenia się, a także likwidacji spółdzielni socjalnej,
  • zasady podziału nadwyżki bilansowej oraz pokrycia strat,
  • wysokość wpisowego,
  • wysokość i ilość udziałów, które członek zobowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki niewniesienia udziału w terminie,
  • możliwość wnoszenia wkładu – określa tryb i sposób wnoszenia wkładów, zasady wyceny.

3. Zebranie założycielskie

Aby powołać spółdzielnię socjalną, wybrać jej zarząd oraz przyjąć statut, należy zwołać zebranie założycielskie. Przewodniczący prowadzi obrady według określonego porządku, a sekretarz sporządza z niego protokół. Protokół zawiera zapis tego, co się wydarzyło na zebraniu (informacje o uchwałach, sposobie głosowania, ilość oddanych głosów za i przeciw). Pod protokołem i uchwałami podpisują się przewodniczący i sekretarz.

Jak w praktyce wygląda zebranie założycielskie:

  1. Wszyscy uczestnicy podpisują się na liście obecności.
  2. Wybór przewodniczącego i sekretarza – kandydaci mogą zgłosić się sami lub zostać zgłoszeni przez inne osoby. Wyboru dokonuje się w głosowaniu jawnym – wybrane zostają osoby, które uzyskały największą ilość głosów.
  3. Podjęcie uchwały o powołaniu spółdzielni socjalnej.
  4. Dyskusja nad statutem, zgłaszanie uwag i zatwierdzanie ewentualnych poprawek.
  5. Podjęcie uchwały o przyjęciu statutu.
  6. Wybór Komisji Skrutacyjnej (liczy głosy w głosowaniach tajnych).
  7. Zgłoszenie kandydatów i wybór w głosowaniu tajnym zarządu.
  8. Gdy spółdzielnia liczy min. 15 członków: zgłoszenie kandydatów i wybór rady nadzorczej (podjęcie uchwały o wyborze rady nadzorczej).
  9. Wolne wnioski.
  10. Zamknięcie zebrania.

Dokumenty warto stworzyć w dwóch egzemplarzach: jeden do KRS, drugi do archiwum spółdzielni.

Na zebraniu założycielskim powinniście stworzyć następujące dokumenty:

  • lista członków założycieli z podpisami (imię i nazwisko, adres zameldowania bądź zamieszkania, PESEL lub NIP, podpis),
  • protokół z zebrania założycielskiego z podpisami przewodniczącego i sekretarza,
  • uchwały podjęte na zebraniu (o powołaniu spółdzielni socjalnej, o podjęciu statutu, o wyborze zarządu i ew. rady nadzorczej,
  • tekst statutu podpisany przez wszystkich członków,
  • zaświadczenia od każdej z osób zakładających spółdzielnię socjalną, że spełniają warunki wykluczenia, czyli należą do jednej z grup spośród których mogą się rekrutować członkowie założyciele (np. orzeczenia o niepełnosprawności lub informacje z urzędu pracy o długotrwałym bezrobociu).

Od zakończenia zebrania założycielskiego zarząd ma 7 dni na zarejestrowanie spółdzielni. Praktyką jest zdobycie zaświadczeń przed zebraniem założycielskim.

4. Rejestracja spółdzielni socjalnej w KRS

Spółdzielnię socjalną rejestruje się w Krajowym Rejestrze Sądowym właściwym do siedziby spółdzielni. Jeśli nie wiesz, który KRS wybrać, zerknij tutaj. Do KRS należy dostarczyć dokumenty z zebrania założycielskiego wymienione powyżej oraz trzy formularze:

  • KRS – W5 formularz potrzebny do rejestracji spółdzielni socjalnej,
  • KRS – WK (zał. do formularza KRS – W5), zgłaszacie na nim zarząd oraz radę nadzorczą. Wypełniając go wpisujecie osoby wchodzące w skład zarządu z podaniem funkcji oraz podajecie cytując statut, kto podpisuje oświadczenie woli. Jeśli została wybrana rada nadzorcza to składacie dwa formularze KRS – WK: jeden dla zarządu, a drugi dla członków rady nadzorczej.
  • KRS – WM (zał. do formularza KRS – W5), służy do zgłoszenia zakresu działalności gospodarczej (zgodnie z kodami PKD).

Formularze są do pobrania na stronie ze wzorami dokumentów. Jak już wspomniałem wcześniej, spółdzielnie są zwolnione z opłat w KRS. Czas oczekiwania na decyzję KRS to 14 dni.

5. Założenie konta bankowego

Spółdzielnie socjalne muszą posiadać konto w banku. Przed założeniem konta bankowego wskazane jest zapoznanie się z ofertami kilku banków, celem sprawdzenia jakie są w nich koszty obsługi. Możesz to zrobić analizując ranking kont firmowych, z których większość jest przeznaczona także dla spółdzielni.

6. Złożenie wniosków o nadanie NIP, REGON i VAT-R

Gdy otrzymacie potwierdzenie z KRS o zarejestrowaniu spółdzielni, musicie udać się do Urzędu Skarbowego, aby zdobyć nr NIP i REGON. Dawniej w tym celu należało wypełnić wniosek NIP-2, RG-1 i ZUS ZPA. Od 2015 roku zamiast tego składa się jeden dokument NIP-8 w urzędzie skarbowym w ciągu 21 dni po zarejestrowaniu spółdzielni socjalnej w sądzie lub w ciągu 7 dni od dnia zatrudnienia pracowników, jeśli nastąpi to wcześniej.

Składając NIP-8 musicie dysponować już prawem do posiadania lokalu. Umowę na wynajem lokalu spółdzielnia można już podpisać z dniem walnego zgromadzenia. Jeśli dodatkowo będziecie vatowcami, to musicie zarejestrować się do VAT składając w US wniosek VAT-R.

7. Pieczątka firmowa

Kolejnym ważnym, choć nie obowiązkowym krokiem jest wyrobienie pieczątki zawierającej nazwę spółdzielni, dane teleadresowe oraz numery NIP i REGON.

8. Podpisanie umów o pracę z członkami spółdzielni

Spółdzielnie socjalne, będąc specyficzną formą spółdzielni pracy mają obowiązek nawiązania stosunku pracy z wszystkimi członkami spółdzielni (podpisania określonej w przepisach spółdzielczej umowy o pracę). Każdy członek spółdzielni musi być zatrudniony w oparciu o umowę o pracę. Gdy założycielami spółdzielni są osoby prawne, musi być ich co najmniej dwóch.

W tym wypadku są one zobowiązane do zatrudnienia w spółdzielni co najmniej pięciu osób z grup osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym, w terminie sześciu miesięcy od dnia wpisu spółdzielni socjalnej do Krajowego Rejestru Sądowego.

W ciągu 7 dni od podpisania umowy o pracę z pracownikiem, spółdzielnia musi ten fakt zgłosić do ZUS-u, wypełniając druki ZUS ZUA – zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ZUS ZZA – zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Jak działa spółdzielnia socjalna

Kilka informacji praktycznych, które powinieneś znać zanim zdecydujesz się otworzyć spółdzielnię socjalną lub przystąpić do takowej.

1. Majątek spółdzielni

Spółdzielnie mają zakaz dystrybucji zysku między członków. Nadwyżka bilansowa może być przeznaczona na zwiększenie funduszu zasobowego – co najmniej 40%, cele społecznej i zawodowej reintegracji członków spółdzielni, działalność społeczną i oświatowo-kulturalną oraz działalność społecznie użyteczną – co najmniej 40 %, a pozostałe środki na fundusz inwestycyjny. Nadwyżki bilansowej nie można podzielić między członków spółdzielni socjalnej. Zarabiasz tyle, ile masz na umowie  o pracę.

2. Odpowiedzialność członków spółdzielni

Tutaj sytuacja ma się podobnie jak w spółce z o.o., czyli bardzo dobrze. Członkowie spółdzielni uczestniczą w pokrywaniu strat do wysokości swoich udziałów i nie odpowiadają osobiście za zobowiązania spółdzielni. Osobistą odpowiedzialność za zaległości podatkowe i składki z tytułu ubezpieczeń społecznych mają członkowie zarządu spółdzielni.

3. Zarobki w spółdzielni socjalnej

Pomimo, że jesteś zatrudniony w spółdzielni na etat, to nie jest to życie jak na typowym etacie. Twoje wynagrodzenie jest uzależnione od pracy Twojej i pozostałych członków. Jeśli spółdzielnia nie będzie miała przychodów to nie dostaniesz wynagrodzenia.

4. Obowiązki biurokratyczne

Biurokracja w spółdzielniach jest o wiele większa niż w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej. Oprócz typowo biznesowych tematów, musisz poznać zasady zwoływania walnych zgromadzeń, podejmowania uchwał, wykluczania i wykreślania członków. Będzie prościej, jeśli jednym z członków spółdzielni będzie osoba, która zasiadała w zarządzie jakiegokolwiek stowarzyszenia.

5. Nadzór, sprawozdawczość

Raz na 3 lata każda spółdzielnia socjalna musi poddać się kontroli, nazywanej lustracyjnym badaniem legalności gospodarności i rzetelności działania. Lustracja obejmuje okres od poprzedniej lustracji. Lustrację przeprowadzają związki rewizyjne. Spółdzielnie niezrzeszone w związkach, zlecają odpłatne przeprowadzenie lustracji wybranemu związkowi rewizyjnemu lub Krajowej Radzie Spółdzielczej.

6. Księgowość w spółdzielni socjalnej

Spółdzielnia socjalna zobowiązana jest do prowadzenia pełnej księgowości jak w spółkach prawa handlowego. Nowelizacja ustawy o rachunkowości z 2009 r. wprowadziła możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości w spółdzielniach socjalnych, o ile przychody za poprzedni rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1,2 mln euro.

Pojawiają się jednak problemy z wprowadzeniem tych przepisów  w życie i mało która spółdzielnia decyduje się na prowadzenie uproszczonej księgowości jak w jednoosobowej działalności gospodarczej.

Wybierając biuro księgowe możesz rozważyć księgowość internetową. Oferty księgowości internetowej znajdziesz na podstronie narzędzia dla przedsiębiorcy.

7. Likwidacja spółdzielni socjalnej

Co dzieje się z majątkiem spółdzielni w przypadku likwidacji? Niestety nie jest tak, jak w przypadku dotacji z urzędu pracy, że po 2 latach możesz firmę zamknąć a sprzęty sprzedać z zyskiem dla siebie. W spółdzielni socjalnej, która została sfinansowana ze środków publicznych jest inaczej.

Środki, które zostały po:

  • spłaceniu zobowiązań,
  • złożeniu do depozytu stosownych sum zabezpieczających należności sporne,
  • wydzieleniu kwot przeznaczonych na wypłaty udziałów (nie więcej niż 20% środków dzieli się między członków).

przekazuje się na Fundusz Pracy.

Jeśli spółdzielnia socjalna nie korzystała ze środków Funduszu Pracy, środki dzieli się w całości pomiędzy jej członków. Środki mogą także zostać przekazane na rzecz organizacji pozarządowych, właściwego związku rewizyjnego spółdzielni socjalnych lub dla innych spółdzielni socjalnych.

Zmiana formy prawnej

Masz świetny pomysł na biznes i decydujesz się go realizować w ramach spółdzielni socjalnej. Musisz wiedzieć, że w przypadku dużego rozwoju i pojawieniu się inwestora, nie możesz zmienić formy prawnej np. na spółkę. Członkowie mogę jedynie podjąć decyzję o podziale spółdzielni na inne spółdzielnie socjalne lub o połączeniu z inną spółdzielnią socjalną.

Przymusowa likwidacja spółdzielni

Związek rewizyjny, w którym zrzeszona jest spółdzielnia, może postawić spółdzielnię w stan likwidacji upadłości. Związek wyznacza likwidatora i zgłasza wniosek do KRS. Przymusowa likwidacja spółdzielni socjalnej nastąpi, jeśli:

  • limit liczby osób niewykluczonych, zrzeszonych w spółdzielni przekroczy 50% przez trzy miesiące,
  • liczba członków spółdzielni zmniejszy się poniżej 5,
  • od co najmniej roku spółdzielnia nie prowadzi działalności gospodarczej,
  • spółdzielcy naruszają statut lub zasady podziału nadwyżki bilansowej.

6. Spory wewnątrz spółdzielni

Jeśli jesteś indywidualnością i masz pomysł na biznes, to musisz wiedzieć że każdy członek może zostać odwołany i wykluczony ze spółdzielni socjalnej. Przykładowo w spółce z o.o. liczba głosów jest zależna od pieniędzy włożonych w biznes. W spółdzielni nie ma znaczenia ile wnosisz pieniędzy i jaką pracę wykonujesz – masz zawsze do dyspozycji 1 głos a decyzje podejmuje się demokratycznie.

Społeczność może Cię w każdej chwili przegłosować. Znane są takie przypadku, dlatego warto tworzyć spółdzielnię zaufanych osób i dobrze napisać statut.

Spółdzielnia socjalna ma swoje plusy i minusy. Jeśli ta forma prowadzenia biznesu przypadła Ci do gustu to życzę powodzenia na rynku i spełnienia. Wszak dla wielu to nie tylko praca, ale i idea: wolności, równości i braterstwa. Osobiście wolę wolność, własność i sprawiedliwość, ale o idee warto walczyć, jakie by nie były. Byle tylko nie narzucać ich innym. 

Oceń artykuł
[Total: 3 Average: 5]
Łukasz Chrząszcz
Wolnościowiec, radny miasta Wodzisław Śląski. Właściciel agencji internetowej XZT.PL oraz kilku serwisów www. Absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Pomaga osobom rozpoczynającym prowadzenie firmy.
Kategoria

One thought on “Jak założyć spółdzielnię socjalną? Socjalistyczny biznes w praktyce

  1. Z tym że lewactwo nauczy się uczciwej pracy przy spółdzielniach to trochę przegięcie. Wystarczy dobrze ustawić się z politykami z rady miasta i co chwilę masz zlecenia.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *