Czy opłaca się być vatowcem? Wszystkie za i przeciw

Otwierasz firmę i zastanawiasz się czy opłaca się być vatowcem? Sprawdź wszystkie argumenty za i przeciw czy warto być vatowcem.

Większość przedsiębiorców w Polsce ma prawo zdecydować, czy chcą być czynnym płatnikiem podatku od towarów i usług (podatek VAT). Rodzi się zatem pytanie: czy warto zostać vatowcem? Z tego artykułu dowiesz się, kiedy zachodzi obowiązek zgłoszenia firmy do VAT. Bowiem nie zawsze jest to wybór dobrowolny. Sprawdź jakie są zalety i wady bycia vatowcem.

Z pozoru mogłoby się wydawać, że przynależność do VAT nie jest opłacalna. Zwłaszcza, że często wiąże się to z koniecznością podniesienia cen oferowanych usług i produktów. I rzeczywiście, wiele mniejszych firm korzysta z możliwości odstąpienia od VAT-u, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Warto jednak zaznaczyć, że vatowiec może czerpać z tego tytułu pewne korzyści, o których powiemy w dalszej części tekstu.

KTO MUSI BYĆ VATOWCEM?

Na wstępie warto zaznaczyć, że istnieją przypadki, w których zachodzi automatyczne zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT. Takie zwolnienie dzieli się na przedmiotowe i podmiotowe.

1) Przedmiotowe zwolnienie z VAT dotyczy między innymi:

• usług transportu sanitarnego,
• usług opieki medycznej,
• zawodu psychologa.

2) Podmiotowe zwolnienie z VAT dotyczy firm, których działalność nie jest objęta obligatoryjnym obowiązkiem, a których roczny obrót nie przekracza kwoty 200.000 zł rocznie.

Przedsiębiorcy mają jednak możliwość dobrowolnego zgłoszenia firmy do VAT.

Obowiązujące prawo bardzo precyzyjnie określa, kiedy zachodzi obowiązek zgłoszenia firmy do VAT. Taki obowiązek dotyczy przedsiębiorstw zajmujących się:

• dokonywaniem dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
• towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym,
• budynków i budowli,
• terenów budowlanych,
• nowych środków transportu,
• a także niektórych towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość.

W art. 113 ust. 13 ustawy o VAT jest wykaz towarów i usług, których zgłoszenie do VAT jest obowiązkowe bez względu na osiągnięty przychód:

Jeśli sprzedawane przez firmę towary lub świadczone usługi nie są objęte obligatoryjnym obowiązkiem, wówczas podatnik może zdecydować się na zwolnienie z VAT. Jeśli jednak przekroczony zostanie próg 200.000 złotych obrotu rocznie, wówczas rodzi się obowiązek zgłoszenia firmy do VAT.

UWAGA! Nie ma znaczenia, czy prowadzisz firmę jako jednoosobową działalność gospodarczą czy jako spółkę z o.o.. Forma prawna nie wpływa na konieczność lub brak konieczności rejestracji do VAT.

CZY OPŁACA SIĘ BYĆ VATOWCEM?

W jakich sytuacjach bycie vatowcem jest opłacalne? W praktyce zależy to od wielu czynników. Należy uwzględnić kilka kwestii:

1. kto jest odbiorcą usług lub kupcem dostarczanych towarów,
2. jaka stawka VAT obowiązuje w przypadku naszej działalności,
3. czy w najbliższym czasie planujemy większe inwestycje.

W przypadku wielu małych firm, których odbiorcami są osoby fizyczne, bycie vatowcem nie jest opłacalne. Jeśli jednak dysponujemy dobrze rozwiniętą firmą, która głównie zajmuje się współpracą z innymi klientami biznesowymi, wówczas VAT może być dobrym rozwiązaniem.

Dodatkowo, status czynnego płatnika VAT będzie opłacalny, jeśli uzyskujesz nadwyżki naliczonego VAT nad należnym. Będzie tak w szczególności wówczas, gdy:

• w ramach działalności dokonujesz dostaw towarów lub usług na rzecz podmiotów, które również są czynnymi podatnikami VAT,
• działalność opierasz na imporcie towarów, ponieważ masz prawo do odliczenia podatku VAT z dokumentów celnych,
• usługi są opodatkowane stawką poniżej 23%,
• dokonujesz wysokich inwestycji – nadwyżka naliczonego VAT może zwiększyć ich płynność finansową.

JAK PRZEBIEGA REJESTRACJA DO VAT-R?

Aby zgłosić firmę do VAT należy złożyć w urzędzie skarbowym deklarację VAT-R. Można to zrobić na 3 sposoby:

1. osobiście,
2. listownie,
3. elektronicznie.

Do wniosku należy załączyć dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Organ skarbowy gruntownie sprawdza dane podane w zgłoszeniu, co zajmuje kilka tygodni. W wielu przypadkach zgłoszenie trwa ponad miesiąc.

Firma staje się vatowcem w momencie uzyskania wpisu do rejestru. To oznacza, że w okresie od momentu rejestracji do formalnej decyzji organu skarbowego należy wystawiać faktury już z podatkiem VAT.

Powrót do zwolnienia podmiotowego z VAT

Jeśli jesteś płatnikiem VAT na własne życzenie lub przekroczyłeś próg 200 tys. zł, ale zamierzasz starać się z powrotem o takie zwolnienie, to masz taką możliwość.

Oprócz spełnienia warunków musi minąć o najmniej rok, licząc od końca roku, w którym utraciłeś prawo do zwolnienia. Dodatkowo w roku ubiegłym limit obrotów nie mógł przekroczyć 200 000 zł.

JAKIE KORZYŚCI PRZYNOSI STATUS VATOWCA?

No dobrze, czas przejść do korzyści, jakie daje w Polsce przynależność do VAT-u. Z pozoru, dodatkowy podatek nie jawi nam się jako coś specjalnie opłacalnego, jednak w praktyce sprawa jest nieco bardziej złożona i zależy od kilku czynników. Czy opłaca się być vatowcem? Opłacalność jest uwarunkowana:

1. status podatnika VAT da Ci możliwość dokonywania odliczeń VAT-u od zakupionych towarów i usług. To ogromne udogodnienie dla przedsiębiorców, którzy prowadzą sklep i często dokonują zakupów w celu skompletowania asortymentu. Powyższe prawo do odliczenia VAT obowiązuje tylko wtedy, gdy sprzedawca również posiada status VAT.
2. Jeśli Twoja firma ma status płatnika VAT, inni vatowcy chętniej skorzystają z Twoich usług. Po prostu będą mogli odliczyć VAT od należnego.
3. Podatnik VAT może wykazywać ceny swoich towarów i usług w kwocie netto, która jest bardziej atrakcyjna z perspektywy usługobiorcy lub kupca.

JAKIE SĄ MINUSY BYCIA VATOWCEM?

Bycie vatowcem ma także wady. Głównym problemem są dodatkowe formalności:

• prowadzenie ewidencji VAT,
• składanie zgłoszenia rejestracyjnego do VAT,
• ponoszenie opłaty rejestracyjnej do VAT,
• wyższe koszty księgowości,
• regularne wypełnianie i składanie deklaracji do urzędu skarbowego,
• konieczność posiadania odrębnego rachunku bankowego VAT z myślą o split payment,
• wpłacanie na konto urzędu skarbowego wyliczonego podatku VAT,
• wpisanie się na białą listę podatników VAT.

Na szczęście większość z tych rzeczy weźmie na siebie biuro rachunkowe, które powinieneś zatrudnić do prowadzenia swojej księgowości.

Przykład z życia

Sklepy X i Y zajmują się sprzedażą laptopów biznesowych. Sklep X jest płatnikiem podatku VAT, z kolei sklep Y korzysta ze zwolnienia (podmiotowo – do 200.000 zł obrotu). Klient (płatnik podatku VAT) zgłosił się do obu tych sklepów z zamiarem kupna laptopa do biura.

Sklepy X i Y kupują laptopy od hurtownika w cenie 2000 zł netto za sztukę + VAT 23%. Cena brutto przy zakupie wyniesie 2460 zł (w tym 460 zł VAT). Oba sklepy chcą zarobić na sprzedaży 500 zł.

Cena laptopa w przypadku firmy X (płatnika VAT) wynosi: 2000 zł + 500 zł + 575 zł (VAT 23%) = 3075 zł.
W przypadku firmy Y, która nie jest podatnikiem VAT cena sprzedaży wyniesie: 2460 zł + 500 zł = 2960 zł.

Gdzie klient, który jest płatnikiem VAT, kupi laptop? Oczywiście w firmie X, która choć ma nieco wyższą cenę brutto, to cena netto laptopa wynosi 2500 zł. Klient zapłacony VAT w wysokości 575 zł będzie mógł odliczyć.

Gdyby kupił laptop biznesowy w firmie Y, to zapłaciłby łącznie 2960 zł i nie mógłby odliczyć VAT-u. Zatem sumarycznie na tej transakcji straciłby 460 zł (2960 zł – 2500 zł). Aby sklep Y pozostał konkurencyjny, musiałby zejść z ceną do 2500 zł, a jako że kupił laptop w hurtowni za 2460 zł, to zarobiłby na transakcji 40 zł.

PODSUMOWANIE

Zanim zdecydujesz się na rejestrację w VAT odpowiedz na trzy pytania:

1. Jakich masz odbiorców? Jeśli planujesz sprzedawać/ oferować usługi głównie firmom, wówczas opłaca się być vatowcem.
2. Jaką masz wysokość stawki przy sprzedaży swoich produktów/usług? Im wyższa stawka, tym bardziej opłaca się rejestracja do VAT.
3. Czy planujesz inwestycje? Jeśli zamierzasz inwestować, to warto być VATowcem, aby móc odliczać VAT wydany na inwestycje.
4. Jakie dochody planujesz? Gdy prowadzona firma osiąga niewielkie dochody, a rozliczasz się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wówczas VAT się nie opłaca.

Pamiętaj, że każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Przemyśl czy opłaca się być vatowcem rozważając wszystkie za i przeciw.