Masz problemy finansowe i rozważasz upadłość konsumencką? Sprawdź jak działa upadłość konsumencka krok po kroku.
Czasami przez błędy przeszłości nie da się wyjść na prostą. Możesz znaleźć nową pracę lub otworzyć firmę i zacząć od nowa. Ale jeżeli Twoje obecne dochody nie pozwalają na spłatę długów, to możesz skorzystać z upadłości konsumenckiej.
KTO MOŻE STARAĆ SIĘ O UPADŁOŚĆ KONSUMENCKĄ
Wniosek o upadłość konsumencką możesz złożyć wtedy, gdy:
- nie prowadzisz działalności gospodarczej,
- jesteś niewypłacalny – nie jesteś w stanie regulować zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy,
- Twoje centrum życiowe lub majątek zlokalizowane są w Polsce,
- w ciągu ostatnich 10 lat nie ogłaszałeś upadłości konsumenckiej.
5 warunków do spełnienia
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej w Polsce jest możliwe tylko po spełnieniu określonych przez prawo warunków. Kluczowym celem tej procedury jest pomoc osobom fizycznym, które nie prowadzą działalności gospodarczej i stały się niewypłacalne. Poniżej przedstawiamy szczegółowe wymagania.
1. Niewypłacalność dłużnika
Podstawowym warunkiem jest stan niewypłacalności. Oznacza to, że jako dłużnik nie jesteś w stanie regulować swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Zwykle niewypłacalność uznaje się za istniejącą, gdy opóźnienie w spłacie zobowiązań przekracza 3 miesiące.
2. Osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej
Upadłość konsumencka dotyczy wyłącznie osób fizycznych, które w chwili składania wniosku nie prowadzą działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy również mogą skorzystać z ogłoszenia upadłości, ale są to inne procedury przewidziane w prawie upadłościowym.
UWAGA! Prawo upadłościowe nie zakazuje prowadzenia działalności gospodarczej po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. Ponadto rozpoczęcie działalności gospodarczej w trakcie trwania postępowania upadłościowego nie powoduje jego przerwania ani umorzenia. Ważne jest jednak, aby niezwłocznie poinformować syndyka o założeniu działalności.
3. Brak umyślności lub rażącego niedbalstwa
Choć w wyniku nowelizacji prawa upadłościowego z 2020 roku warunki te złagodzono, sąd nadal może ocenić, czy dłużnik nie doprowadził do swojej niewypłacalności celowo lub przez rażące niedbalstwo. Jeśli dłużnik działał w sposób nieodpowiedzialny, może to wpłynąć na zakres oddłużenia, np. przez dłuższy plan spłaty wierzycieli.
4. Szczerość i pełna współpraca z sądem oraz syndykiem
Dłużnik musi złożyć wniosek o upadłość zgodnie z wymaganiami formalnymi, dostarczając pełne informacje o swojej sytuacji finansowej, w tym:
- listę wierzycieli,
- szczegóły dotyczące majątku,
- przyczyny powstania zadłużenia.
Ukrywanie majątku lub składanie fałszywych oświadczeń może skutkować odmową oddłużenia.
5. Przedawnienie lub brak możliwości spłaty zobowiązań
Sąd może wziąć pod uwagę także to, czy dłużnik miał możliwość spłaty swoich długów w przeszłości. Upadłość konsumencka nie jest narzędziem dla osób, które traktują ją jako sposób na uniknięcie odpowiedzialności finansowej bez realnej potrzeby.
Wyjątki od umorzenia zobowiązań
Należy pamiętać, że nie wszystkie długi mogą być umorzone w ramach upadłości konsumenckiej.
Zobowiązania, które nie podlegają umorzeniu, obejmują m.in.:
- alimenty,
- kary grzywny,
- odszkodowania wynikające z przestępstw.
UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA – JAK PRZEBIEGA
Upadłość konsumencka to skomplikowany projekt, który przeraża wiele osób i zniechęca do podjęcia działań. Przeczytaj, jak zabrać się za ten temat.
1. Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku do Sądu Rejonowego, właściwego dla miejsca zamieszkania dłużnika.
Wniosek ten powinien zawierać szczegółowe informacje o sytuacji majątkowej, w tym:
- listę wierzycieli,
- wysokość zadłużenia,
- informacje o dochodach i majątku,
- opis przyczyn niewypłacalności.
Dłużnik może skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, jednak nie jest to obowiązkowe.
Gdzie znaleźć formularz wniosku o upadłość konsumencką
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej musisz złożyć na specjalnym formularzu opracowanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Formularz ten można pobrać z naszej strony – Wzory dokumentów. Na tej samej stronie dostępne są szczegółowe instrukcje dotyczące prawidłowego wypełnienia wniosku.
Gdzie złożyć wniosek
Wniosek należy złożyć w Sądzie Upadłościowym właściwym dla miejsca zamieszkania osoby wnioskującej. Sądem tym jest najczęściej Wydział Gospodarczy Sądu Rejonowego.
Jeżeli w Twoim lokalnym Sądzie Rejonowym nie ma Wydziału Gospodarczego, sprawę należy skierować do sądu obsługującego dany obszar.
Składanie wniosku w formie elektronicznej
Od grudnia 2021 roku, na mocy przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ), wnioski o upadłość konsumencką możesz złożyć wyłącznie elektronicznie.
Cały proces, w tym przesyłanie pism sądowych, odbywa się za pośrednictwem:
- platformy ePUAP,
- systemu Krajowego Rejestru Zadłużonych.
Aby złożyć wniosek elektronicznie, konieczne jest posiadanie konta w systemie KRZ oraz podpisu elektronicznego (kwalifikowanego, zaufanego lub osobistego). Zobacz, jak założyć profil zaufany online.
2. Najważniejsze elementy wniosku o upadłość konsumencką
Poniżej wytłumaczenie najważniejszych rubryk we wniosku. Do najważniejszych rubryk wniosku o upadłość konsumencką należą:
- Składniki majątku – w formularzu wymień cały posiadany majątek, w tym m.in. telefon, odzież, meble, sprzęt RTV i AGD, bez konieczności szczegółowego opisywania np. każdego elementu garderoby. Trzeba wskazać, czy na przedmiotach ustanowiono zabezpieczenie, podać datę jego powstania oraz oszacować wartość majątku, uwzględniając stopień zużycia. W przypadku posiadania środków pieniężnych należy określić ich wartość, walutę i miejsce przechowywania.
- Należności – w rubryce dotyczącej należności wpisz wartość wierzytelności przysługujących Ci od innych osób. Jeśli ktoś jest Ci winny pieniądze, należy to odnotować, podając kwotę, walutę i wartość wierzytelności.
- Spis wierzycieli – w spisie wierzycieli musisz uwzględnić wszystkie osoby, wobec których masz zobowiązania, w tym rodzinę. W przypadku posiadania wyroku sądu lub nakazu zapłaty, dokument ten również wskazuje kwotę i termin płatności.
- Spis wierzytelności spornych – w rubryce dotyczącej wierzytelności spornych wpisz zadłużenia, z którymi się nie zgadzasz. Mogą to być np. pożyczki, które Twoim zdaniem zostały spłacone, lub wierzytelności, których wysokość różni się od Twojej oceny.
- Uzasadnienie wniosku – w uzasadnieniu wniosku należy szczegółowo opisać swoją sytuację finansową, rodzinną i majątkową, wyjaśniając przyczyny powstania zadłużenia oraz powody braku możliwości jego spłaty. Sąd zainteresuje się, czy zadłużenie powstało z Państwa winy, oraz czy istnieje możliwość uzyskania pomocy od rodziny lub spieniężenia majątku. Jeśli posiadacie majątek, np. samochód niezbędny do codziennego funkcjonowania, należy to uzasadnić. Wskazać trzeba również, gdzie Państwo mieszkacie i na jakiej podstawie (np. własność, najem, lokal socjalny). W uzasadnieniu należy przedstawić fakty poparte dowodami, np. decyzją o stopniu niepełnosprawności, podając datę jej wydania. Ważne jest, aby całość była dokładna i przejrzysta, tak by sąd miał pełny obraz sytuacji.
3. Upadłość konsumencka – koszty
Opłata sądowa za złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wynosi 30 zł.
Należy jednak pamiętać, że w trakcie postępowania mogą pojawić się dodatkowe koszty, takie jak:
- wynagrodzenie syndyka, który zarządza masą upadłościową,
- honorarium dla adwokata lub radcy prawnego, jeśli zdecydujesz się na pomoc profesjonalnego pełnomocnika.
4. Rozpoznanie wniosku przez sąd
Sąd ocenia, czy dłużnik spełnia przesłanki niewypłacalności. Kluczowym kryterium jest brak możliwości regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Sąd bada również, czy dłużnik nie doprowadził do swojej sytuacji umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
Jeśli wniosek spełnia wymogi formalne, sąd ogłasza upadłość konsumencką. W przeciwnym razie wniosek może zostać oddalony.
5. Postępowanie właściwe – ustalenie masy upadłościowej
Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej sąd powołuje syndyka, którego zadaniem jest zarządzanie majątkiem dłużnika, tzw. masą upadłościową.
Do masy upadłościowej zalicza się wszystkie składniki majątku dłużnika, które mogą zostać przeznaczone na spłatę wierzycieli. Syndyk sporządza również listę wierzytelności i plan podziału środków.
6. Plan spłaty wierzycieli lub umorzenie zobowiązań
Po zrealizowaniu procedur majątkowych sąd ustala plan spłaty wierzycieli, dostosowany do możliwości finansowych upadłego. Plan może trwać maksymalnie do 7 lat.
Jeśli dłużnik nie posiada żadnych dochodów ani majątku, sąd może podjąć decyzję o całkowitym umorzeniu zobowiązań.
7. Zakończenie postępowania i oddłużenie
Po wykonaniu planu spłaty lub umorzeniu zobowiązań postępowanie zostaje zakończone, a dłużnik zostaje oddłużony.
Wyjątek stanowią zobowiązania alimentacyjne, kary grzywny oraz inne zobowiązania określone w ustawie, które nie podlegają umorzeniu.
PODSUMOWANIE
Upadłość konsumencka daje szansę na nowy start finansowy, jednak wiąże się także z konsekwencjami. Musisz spodziewać się utraty części majątku i ograniczeniami w podejmowaniu zobowiązań finansowych w przyszłości. Przed podjęciem decyzji o złożeniu wniosku warto skonsultować się z prawnikiem lub doradcą finansowym.
Złożenie wniosku o upadłość konsumencką jest obecnie prostsze dzięki wprowadzeniu elektronicznych procedur. Kluczowe jest jednak dokładne wypełnienie formularza i przestrzeganie wymagań formalnych. Przed podjęciem działania warto zapoznać się z dostępnymi instrukcjami lub skorzystać z pomocy prawnika, aby zwiększyć swoje szanse na pozytywne rozpatrzenie sprawy.
