Ulga na start 2024 – zerowy ZUS przez 6 miesięcy

Ulga na start, czyli 6 miesięcy wolności od ZUS. Brak składki społecznej to duża ulga dla nowych firm. Zobacz, kiedy firma podlega pod zerowy ZUS.

Przed wprowadzeniem ulgi na start, otwierając nową firmę byłeś zobowiązany do opłacania składek społecznych i zdrowotnych na ZUS. Wyjątek stanowiła sytuacja, gdy pracowałeś na etacie, byłeś rencistą lub prowadząc firmę na emeryturze. Wówczas nie musiałeś opłacać składek społecznych.

Co to jest Ulga na start?

Otwierając nową firmę pierwszy raz w życiu lub po 5 latach od zamknięcia poprzedniej, możesz skorzystać z największej ulgi z tytułu opłacania składek ZUS-owskich. Ustawa wprowadzająca zerowy ZUS, weszła w życie 30 kwietnia 2018 roku. Od tamtej pory świeżo upieczeni przedsiębiorcy nie płacą składek ZUS przez pierwsze 6 miesięcy.

Przeczytaj poradnik: jak otworzyć firmę w formie jednoosobowej działalności gospodarczej?

Składka społeczna ZUS składa się z kilku części:

• składka emerytalna,
• rentowa,
• wypadkowa,
• chorobowa,
• Fundusz Pracy.

Wprowadzenie ulgi na start spowodowało, że każdy, kto otworzy nową firmę, nie musi przez maksymalnie 6 miesięcy opłacać powyższych składek społecznych na ZUS.

Ulga na start 2024 – KWOTA

W wersji „pełny ZUS” składka wynosi w 2024 roku 1600,32 zł + składka zdrowotna, z kolei „preferencyjna składka” to 402,65 zł (od lipca 408,16 zł) + składka zdrowotna. Takie kwoty zaoszczędzisz przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.

Ulga na start nie obowiązuje w stosunku do składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Ubezpieczenie zdrowotne wynosi w 2024 roku różne wartości w zależności od formy opodatkowania. Każda działalność gospodarcza jest zobligowana je uiszczać (są pewne wyjątki, o których w dalszej części artykułu). Zatem ostateczny koszt składek ZUS-owskich w ramach ulgi na start wyniesie w 2024 roku tyle, co składka zdrowotna.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest niepodzielna. Oznacza to, że bez względu na liczbę przepracowanych dni, uiszcza się ją co miesiąc w pełnej wysokości.

Dla kogo ulga na start – warunki

Podstawowy warunek to prowadzenie działalności gospodarczej wpisanej do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). Oznacza to, że pod ulgę na start nie podlegają m.in. spółki prawa handlowego.

Ulga na start obejmuje:

1. osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę cywilną,
2. działalność gospodarczą prowadzoną po raz pierwszy lub podjętą ponownie po upływie co najmniej 5 lat (60 m-cy) od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia,
3. wykonywanie działalności na rzecz osób innych niż były pracodawca. Jeśli pracowało się u niego na umowę o pracę w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym i wykonywało czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej,
4. osoby, które nie podlegają ubezpieczeniu w KRUS.

Ulga na start obejmuje wyłącznie osobę prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. Za osoby współpracujące oraz pracowników należy normalnie opłacać składki na ZUS.

Jak obliczyć okres ulgi na start?

Zerowy ZUS może trwać maksymalnie 6 pełnych miesięcy. Takie sformułowanie zasad w ustawie oznacza, że nie warto rozpoczynać działalności 1 dnia miesiąca. Dlaczego? Najlepiej zobrazuje to przykład:

Stefan Wybicki otworzył firmę 5 listopada. Od 5 do 30 listopada jest 25 dni, a więc nie jest to pełny miesiąc. Liczenie ulgi na start rozpocznie się zatem 1 grudnia i potrwa do końca maja (6 pełnych miesięcy). Dzięki temu, że Stefan Wybicki otworzył działalność 5 listopada, będzie mógł korzystać z ulgi na start 6 pełnych miesięcy + 25 dni listopada.

Zerowy ZUS – Jak wypełnić dokumenty?

Zakładając działalność gospodarczą w CEIDG, od razu jesteś zgłoszony jako płatnik składek. Nie trzeba samemu chodzić do ZUS i rejestrować się jako płatnik składek. Musisz jednak w ciągu 7 dni od daty założenia firmy zgłosić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych chęć przystąpienia do ubezpieczenia zdrowotnego.

Aby opłacać jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne i skorzystać z ulgi na start, musisz zarejestrować w ZUS. Na zgłoszenie masz 7 dni od daty rozpoczęcia działalności.  W ZUS musisz złożyć dokument ZUS ZZA, które najlepiej wydrukować i wypełnić wcześniej. Znajdziesz go na podstronie ze wzorami dokumentów (patrz menu).

Jeśli członek Twojej rodziny nie ma prawa do ubezpieczenia zdrowotnego, to powinieneś go także zgłosić. Nie będzie wiązało się to z podwyższeniem składki.

UWAGA! Do ZUS możesz udać się osobiście lub złożyć dokumenty przez Internet. To ważna informacja dla osób, które nie chcą lub nie mają możliwości udać się osobiście do ZUS-u.

Kod ZUS do ulgi na start – 05 40

Rejestrując się do ubezpieczenia zdrowotnego musisz podać sześciocyfrowy kod ZUS. W ramach ulgi na start kod zaczyna się cyframi 05 40, a kończy dwoma cyframi uzależnionymi od ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz stopnia niepełnosprawności. Konkretne kody wyglądają następująco:

Piątą cyfrą w kodzie „05 40 X x” oznacza się kwestię emerytury lub renty, z kolei szóstą cyfrą kodu „05 40 x X” – stopień niepełnosprawności.

Ustalone prawo do emerytury lub renty

Wpisujesz:
0 – jeśli nie masz ustalonego prawa do emerytury lub renty
1 – jeśli masz ustalone prawo do emerytury
2 – jeśli masz ustalone prawo do renty

Stopień niepełnosprawności

Wpisujesz:
0 – jeśli nie posiadasz orzeczenia o niepełnosprawności
1 – jeśli posiadasz orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności
2 – jeśli posiadasz orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
3 – jeśli posiadasz orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności

Przykład: Stefan Wybicki nie ma ustalonego prawa do emerytury i renty, ale posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Jego kod ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego to: 05 40 0 2.

Deklaracja do ZUS

Korzystając z ulgi na start, składasz w ZUS deklarację ZUS DRA. Znajdziesz ją na podstronie wzory dokumentów urzędów. Deklarację składa się do 10 dnia miesiąca po miesiącu rozpoczynającym działalność gospodarczą. W deklaracji wskazuje się kwotę opłaconych składek. W następnych miesiącach nie trzeba składać kolejnych deklaracji. Drugą deklarację składasz dopiero za miesiąc, w którym skończysz 6-miesięczny okres ulgi na start. Tym samym zgłosisz się do „pełnego ZUS-u” (ew. preferencyjnego).

Zerowy ZUS w przypadku ulgi na start

Istnieje grupa osób, która może zostać zwolniona z opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Tym samym osoby te w ogóle nie będą uiszczać składek na ZUS w ramach działalności gospodarczej. Taki zerowy ZUS przysługuje:

• emerytom lub rencistom, których świadczenia nie przekraczają miesięcznie minimalnego wynagrodzenia oraz ich przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury,
• emerytom lub rencistom, których świadczenia nie przekraczają miesięcznie minimalnego wynagrodzenia oraz będą opłacać podatek dochodowy w formie karty podatkowej,
• osobom posiadającym umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności oraz ich przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury,
• osobom posiadającym umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności które będą opłacać podatek dochodowy w formie karty podatkowej,
• pobierającym zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego.

Przykład: Stefan Wybicki, który posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wybrał ryczałt jako formę opodatkowania. Wybór takiej formy opłacania podatku dochodowego uniemożliwia zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Gdyby wybrał kartę podatkową, wówczas zostałby zwolniony z ubezpieczenia zdrowotnego.

Uwaga! Jeśli posiadasz umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności i będziesz prowadził tylko tę działalność, będziesz opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy.

Ulga na start a zawieszenie firmy

Niektórzy pytają, czy zawieszając działalność gospodarczą na jakiś czas, będą mogli ją wznowić i nadal nie płacić ZUS-u. Niestety, ustawodawca nie przewidział takiej możliwości. Zawieszenie firmy nie przerywa biegu 6 miesięcy, co w przypadku dłuższego zawieszenia będzie wiązało się z utratą prawa do ulgi na start.

W czasie zawieszenia możesz zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego lub skorzystać z innego tytułu do ubezpieczenia. Wszystko po to, aby zachować prawo do bezpłatnej służby zdrowia. Jeśli chcesz sprawdzić, jakie tytuły ubezpieczeń możesz wybrać, przeczytaj artykuł jak nie płacić ZUS i mieć ubezpieczenie.

Pułapki ulgi na start?

Krótko po ogłoszeniu ulgi na start, w niektórych mediach pojawiły się informacje o rzekomych pułapkach. Pierwsza dotyczy oskładkowania kontrahentów, a druga braku wypadkowego i chorobowego. Pierwsza informacja jest fałszywa, druga – prawdziwa.

Oskładkowanie kontrahenta przedsiębiorcy z ulgą na start

Pisemna interpretacja nr 285 z 24 lipca 2018 r., znak: DI/100000/43/822/2018, wydana przez Oddział ZUS w Gdańsku uspokaja.

Umowa zlecenie nie stanowi odrębnego tytułu do ubezpieczeń społecznych i zleceniodawcy nie mają obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za kontrahentów, którzy korzystają z ulgi na start. Muszą jednak zostać spełnione dwa warunki. Umowa agencyjna, umowa zlecenie i umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, może być zaliczona w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jeśli:

1. jej przedmiot jest taki sam jak przedmiot prowadzonej działalności,
2. osiągane przychody są opodatkowane jako przychód z działalności gospodarczej.

Reasumując, w takich przypadkach umowy cywilnoprawne zawarte w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie są odrębnym tytułem do ubezpieczenia społecznego.

Brak chorobowego i wypadkowego

Korzystając z ulgi na start, nie płacisz składek na ubezpieczenie społeczne. Oznacza to, że jeśli zachorujesz, nie dostaniesz zasiłku chorobowego. Tak samo jeśli przydarzy Ci się wypadek przy pracy, nie będziesz miał prawa do świadczeń wypadkowych.

Jest to logiczne, gdyż korzystanie z ulgi na start eliminuje możliwość przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Musisz mieć świadomość, że nie uzyskasz prawa do zasiłku w trakcie leczenia czy rehabilitacji, ale także renty inwalidzkiej w przypadku ciężkiego wypadku. Ponadto, brak opłacania dobrowolnej składki chorobowej oznacza też brak prawa do uzyskania zasiłku macierzyńskiego.

Ulga na start a praca na etacie

Jeśli pracujesz na etacie i jednocześnie chcesz założyć jednoosobową działalność gospodarczą, to będziesz mógł skorzystać z ulgi na start. Niestety, tylko wówczas, gdy nie będziesz świadczyć usług na rzecz byłego/obecnego pracodawcy. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zakres zakres świadczonych usług na rzecz byłego pracodawcy będzie inny. Przechodząc na samozatrudnienie zwróć więc uwagę na zapisy w umowie i fakturach oraz na kody PKD.

Czy ulga na start się opłaca? Podsumowanie

Ulga na start jest korzystnym rozwiązaniem dla osób, które dopiero co otwierają firmę. Dzięki uldze na start, będziesz miał 6 miesięcy na rozruszanie firmy. Nie warto jednak wykorzystywać tego czasu pochopnie i zakładać firmę na chybcika. Zwłaszcza, że następna taka okazja pojawi się po 5 latach od zamknięcia działalności. Jeśli więc chcesz przetestować biznes w praktyce, w większości przypadków lepiej skorzystać z działalności nierejestrowanej. Gdy pomysł „siądzie”, możesz otwierać firmę i korzystać z ulgi na start.