Polski Ład dla przedsiębiorców – 31 pytań i odpowiedzi

Polski Ład dla przedsiębiorców to kilkanaście dużych zmian podatkowych. Sprawdź jakie zmiany wprowadza Polski Ład i przygotuj się na skutki.

W tym artykule poznasz odpowiedzi na kilkadziesiąt pytań dotyczących Polskiego Ładu. Jest to pierwsza tak duża zmiana przepisów podatkowych od kilkudziesięciu lat. Po przeczytaniu tego artykułu polecamy sprawdzić Jak ominąć Polski Ład – 11 sposobów jak nie stracić na Polskim Ładzie.

UWAGA! W Polskim Ładzie nastąpiły zmiany. Zapoznasz się z nimi w artykule Polski Ład 2.0 – 10 zmian w Polskim Ładzie.

NOWY POLSKI ŁAD – LISTA ZMIAN

Polski Ład wprowadza szereg zmian w polskim prawodawstwie. Do najważniejszych należą:

1. Podniesienie kwoty wolnej od podatku do 30.000 zł
2. Podniesienie drugiego progu podatkowego do 120.000 zł
3. Minimalna składka zdrowotna ok. 270 zł w 2022 roku
4. Składka zdrowotna 9% dla rozliczających się wg skali
5. Składka zdrowotna 4.9% dla rozliczających się wg podatku liniowego
6. Obciążenie 9% składką zdrowotną członków zarządu i prokurentów
7. Nowe stawki dla ryczałtowców:
   – z 15% na 12% dla programistów
   – z 17% na 14% dla zawodów medycznych, architektów i inżynierów
8. Wygaszanie karty podatkowej
9. Koniec z amortyzacją budynków i lokali mieszkalnych
10. Zmniejszenie limitu płatności gotówkowych z 15.000 zł do 8000 zł
11. 0% PIT dla:
    – osób które posiadają co najmniej 4 dzieci (do dochodu 115.528 zł),
    – pracujących z prawem do emerytury,
    – powracających z emigracji.
12. Podatek minimalny od przychodów spółek
13. Zwiększenie dostępności „estońskiego CIT-u”
14. Abolicja podatkowa – 8% jeśli ujawnisz dochody „na czarno”
15. Brak wykupu prywatnego z leasingu
16. Nielegalne zatrudnienie (wypłata pod stołem) staje się ryzykiem wyłącznie pracodawcy
17. Obowiązkowy terminal płatniczy i umożliwienie płatności kartą

POLSKI ŁAD DLA MAŁYCH FIRM

Większość zmian dotycząca małych firm ma odniesienie do jednoosobowej działalności gospodarczej.

1. Jaka kwota wolna od podatku po Polskim Ładzie?

Obecnie kwota wolna od podatku wynosi 8000 zł, ale w rzeczywistości 3091 zł. Polski Ład zwiększa kwotę wolną od podatku do 30.000 zł, lecz ma dotyczyć wyłącznie przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych.

2. Czy Ulga na start będzie nadal obowiązywała?

Tak, nadal będzie możliwe skorzystanie z Ulgi na start. Do opłacenia będzie jedynie składka zdrowotna, jednak będzie w innej niż dotychczas wysokości. Będzie to z reguły spora podwyżka, gdyż składki zdrowotnej nie będzie można odliczyć od podatku.

3. Co to jest ulga dla klasy średniej?

Polski Ład wprowadził pojęcie ulgi dla klasy średniej. Można z niej korzystać na bieżąco miesięcznie lub w deklaracji składanej w 2023 roku (za 2022 rok). Ulga dla klasy średniej będzie to wyrównanie utraty przez podatnika odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Kwota ulgi zmniejszy kwotę do opodatkowania.

Ulga obejmie tylko dwie kategorie przychodów:

• umowy o pracę,
• działalność gospodarcza opodatkowaną na zasadach ogólnych.

Obowiązuje wyłącznie te osoby, które zmieszczą się w widełkach zarobkowych między 68.411,99 zł a 133,692,01 zł przychodów brutto rocznie.

Teoretycznie nowe przepisy miały ułatwić procedury podatkowe, tymczasem mamy coś zupełnie odwrotnego. Rząd wprowadził dla wybranych grup ulgę od wyższych podatków, które to podatki podwyższył w ramach Polskiego Ładu.

4. Jak obliczamy ulgę dla klasy średniej? Wzór

Do obliczenia ulgi dla klasy średniej wprowadzono specjalne wzory. Podstawą dla ulgi jest wartość przychodu podatnika, a zatem kwoty brutto.

Ważne! Nie jest to suma, o jaką zmniejszy się należny do zapłacenia podatek, tylko suma, o jaką zmniejszy się podstawa do opodatkowania.

5. Polski Ład a płatność gotówką – co się zmienia?

Ustawodawca dąży do jak największego wyeliminowania obrotu gotówkowego. Było 15.000 euro, zmieniono na 15.000 zł, a od 1 stycznia 2022 będzie to 8.000 zł.

Podsumowując, jeśli zapłacisz za zakup firmowy powyżej 8000 zł gotówką, to zakup ten nie będzie mógł być wliczony w koszty uzyskania przychody.

6. Co z leasingiem w Polskim Ładzie?

Do tej pory kupioną rzecz po leasingu można było sprzedać po 6 miesiącach bez podatku.

Po wprowadzeniu Nowego ładu, wykupując przedmiot po leasingu jako majątek prywatny, czyli nie wprowadzając go do działalności, to będzie i tak traktowany jak zakup do działalności gospodarczej. Skutkuje to tym, że jeśli sprzedasz przedmiot (najczęściej auto) w ciągu 5 następnych lat, to transakcja będzie podlegała opodatkowaniu.

Podobnie będzie trzeba zapłacić podatek VAT od ceny rynkowej.

7. Czy trzeba będzie płacić składki zdrowotne od umów o dzieło?

Niekiedy przedsiębiorcy rozliczają się dodatkowo na podstawie umowy o dzieło lub zatrudniają osoby na podstawie tego typu umowy.

W przypadku Polskiego Ładu umowy o dzieło pozostaną wolne od składek zdrowotnych. Jedynym wyjątkiem będzie umowa o dzieło z własnym pracodawcą, czyli tak jak do tej pory.

8. Abolicja podatkowa w Polskim Ładzie – o co chodzi?

Jeśli pomiędzy 1.10.2022 r. a 31.03.2023 r. ujawnisz przychody dotąd nie ujawnione, to zapłacisz jedynie podatek 8%. Prawo skierowane głównie dla osób, które zarobiły na czarno np. za granicą.

Nie dotyczy to prania brudnych pieniędzy i działalności przestępczej.

SKŁADKI ZDROWOTNE W POLSKIM ŁADZIE – NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY

Polski Ład zmienił szereg przepisów, ale najważniejsze są te dotyczące składek zdrowotnych.

9. Ile będzie wynosiła składka zdrowotna?

Do tej pory wszyscy płacili taką samą składkę niezależnie od dochodów – w 2021 r. było to 381,81 zł. Większość z tej kwoty można było odliczyć od podatku dochodowego, dlatego sumarycznie koszt składki wynosił 53,03 zł.

Od 2022 roku składka zdrowotna będzie naliczana od dochodu (przychody minus koszty), więc każdy zapłaci różną cenę za tę samą usługę. Rozróżnienie będzie także ze względu na formę opodatkowania:

• przedsiębiorcy rozliczający się wg skali podatkowej – 9% od dochodu,
• przedsiębiorcy na podatku liniowym – 4.9% od dochodu,
• ryczałtowcy – składka ryczałtowa od 305,56 zł do 916,68 zł,
• przedsiębiorcy na karcie podatkowej – 270,90zł.

10. Do kiedy będzie trzeba zapłacić składkę zdrowotną?

Ustawodawca zdecydował, że składka zdrowotna jak i inne składki ZUS dla przedsiębiorców będą opłacane do 20 dnia miesiąca, po miesiącu za który się należą.

11. Ile będzie wynosiła minimalna stawka składki zdrowotnej?

W 2021 r. stawka składki zdrowotnej wynosiła 381,81 zł i większość z tej kwoty można było odliczyć od podatku dochodowego, dlatego sumarycznie koszt składki wynosił 53,03 zł.

W 2022 roku bez względu na wszystko będziesz musieć zapłacić 270,90 zł składki zdrowotnej, czyli 9% od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

12. Ile będzie wynosiła składka zdrowotna jeśli nic nie zarobisz lub będziesz na stracie?

Jeśli nic nie zarobisz, będziesz na stracie, zarobisz poniżej 5510 zł na rękę w przypadku skali lub poniżej 3010 zł w przypadku zasad ogólnych, to będziesz musieć zapłacić 270,90 zł składki zdrowotnej. Jest to 9% od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

13. Co zrobić jeśli będę miał nadpłatę składki zdrowotnej?

W wyjątkowych okolicznościach np. przy ryczałcie może zajść sytuacja nadpłaty składki zdrowotnej. Wówczas do 31 maja należy złożyć wniosek o zwrot nadpłaty. Bez tego ZUS nie zwróci pieniędzy i składki przepadną.

14. Jak oszczędzić na składce zdrowotnej za styczeń 2022?

Ustawodawca określił rok składkowy od 1.02 do 31.03, dlatego składka za styczeń 2022 roku może zostać opłacona jeszcze w grudniu 2021 roku.

Dlatego do zapłaty będzie obecna stawka 381,81 zł bez względu na dochód. Niestety, nie będzie można jej odliczyć od podatku.

SKALA PODATKOWA W POLSKIM ŁADZIE – JAKIE ZMIANY?

Do tej pory na II próg przechodziło się po przekroczeniu dochodów 85.528 złotych.

15. Jak zmieni się drugi próg podatkowy?

Ustawodawca w Polskim Ładzie zwiększył drugi próg podatkowy do 120.000 zł. Oznacza to, że większe dochody będzie można opodatkować niższą stawką 12% podatku.

16. Ile wyniesie składka zdrowotna przy skali podatkowej (zasady ogólne)?

W przypadku rozliczania się na podstawie zasad ogólnych składka zdrowotna wynosi 9% od miesięcznego dochodu, jednak nie mniej niż 270,90 zł.

PODATEK LINOWY A POLSKI ŁAD

Do 2022 roku składka zdrowotna w przypadku podatku liniowego była ryczałtowa i można ją było odliczyć od podatku.

17. Ile wyniesie składka zdrowotna przy podatku liniowym?

W przypadku rozliczania się na podstawie podatku liniowego składka zdrowotna wyniesie 4,9% od miesięcznego dochodu, jednak nie mniej niż 270,90 zł.

CO Z RYCZAŁTEM W POLSKIM ŁADZIE?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych będzie w przypadku specjalistów B2B uchodził za jeden z lepszych sposobów rozliczania się z fiskusem.

18. Jakie są nowe stawki ryczałtu wprowadzone przez Polski Ład?

Ustawodawca wprowadził nowe stawki ryczałtu:

• 8.5% dla korepetytorów,
• 12% dla programistów i innych zawodów IT,
• 14% dla zawodów medycznych, architektów oraz inżynierów.

Ponadto składki zdrowotne dla ryczałtowców będą niższe niż w przypadku skali podatkowej.

19. Ile wyniesie składka zdrowotna dla ryczałtu?

Są to wartości przybliżone. Ostateczne kwoty będą zależeć od wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce za ostatni kwartał. Za III kwartał wyniosło 5657,30 zł. Aktualne można sprawdzić tutaj.

20. Jak rozliczać składkę zdrowotną dla ryczałtu?

Przedsiębiorcy rozliczający się w formie ryczałtu będą mogli wybrać jeden z dwóch sposobów rozliczania składki zdrowotnej.

1. Pierwszy sposób to wybór progu z góry na cały rok

Odniesieniem będzie przychód z 2021 roku. Jeśli w trakcie roku zmieni się ich przychód, wówczas będzie niedopłata lub nadpłata, którą będzie trzeba rozliczyć w roku następnym (do 31 marca 2023 roku).

Będzie więc można niejako kredytować sobie składkę zdrowotną.

2. Drugi sposób to płatności progresywne

W tym przypadku nie patrzysz na przychód z 2021 roku, lecz bieżące przychody. Do osiągnięcia przychodu 60.000 zł w danym roku opłaca się składkę niższą, a po wejściu w drugi próg stawkę wyższą itd.

Nie jest to jednak progresywność w rozumieniu skali podatkowej, dlatego w tym sposobie także może pojawić się niedopłata do uregulowania po przekroczeniu progu.

CO Z KARTĄ PODATKOWĄ W POLSKIM ŁADZIE?

Ustawodawca dąży do wygaszania karty podatkowej. Od 1 stycznia 2022 roku nie będzie można wybrać karty podatkowej jako formy opodatkowania.

21. Co z osobami, które teraz rozliczają się kartą podatkową?

Podatnicy, którzy już teraz rozliczają się poprzez kartę podatkową, mogą kontynuować. Nie dotyczy to jednak lekarzy i weterynarzy na kontrakcie. Jeśli przedstawiciele tych profesji nie zmienią sami formy opodatkowania np. na ryczałt, to zostaną automatycznie przekwalifikowani na skalę podatkową.

Ubocznie likwidacja karty podatkowej będzie wiązała się z uszczuplenie wpływów do samorządów, który czerpał dochody z podatku rozliczanego w tej formie.

22. Jaka składka zdrowotna w karcie podatkowej?

Stała kwota 270,90 zł. Jest to 9% od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

SPÓŁKA Z O.O. W POLSKIM ŁADZIE – CO SIĘ ZMIENIA?

Zmiany zaproponowane w Polskim Ładzie dotkną spółek z o.o. i innych spółek kapitałowych.

Do najważniejszych zmian dla spółek kapitałowych należą:

• oskładkowanie 9% składką zdrowotną członków zarządu i prokurentów pobierających wynagrodzenie,
• wprowadzenie podatku minimalnego od przychodów spółek,
• zwiększenie dostępności estońskiego CIT-u,
• wydatki stanowiące „ukrytą dywidendę” nie będą kosztem uzyskania przychodu.

23. Ile wyniesie składka zdrowotna członków zarządu?

Otrzymując wynagrodzenie z tytułu powołania, członkowie zarządu spółki z o.o. będą oskładkowani składką zdrowotną.

Podobnie będzie w przypadku członków zarządu otrzymujących wynagrodzenie z tytułu Kodeksu pracy lub Kodeksu cywilnego. Do zapłaty będzie składka zdrowotna w wysokości 9% wynagrodzenia.

Członkowie zarządu, którzy nie pobierają wynagrodzenia nie będą musieli płacić składki zdrowotnej.

24. Ile wyniesie składka zdrowotna dla prokurentów?

W oskładkowanej grupie znajdują się także prokurenci, którzy na podstawie aktu powołania otrzymują za pełnienie tej funkcji wynagrodzenie. Składka także będzie wynosić 9% od wynagrodzenia.

25. Czym jest podatek minimalny od przychodów spółek?

Jeżeli spółka poniesie stratę lub osiągnie dochód operacyjny <1% przychodu, zapłaci 0,4% przychodu operacyjnego.

Przepisy nie dotyczą:

1. spółek rozpoczynających działalność w roku jej rozpoczęcia i dwa lata podatkowe po nim,
2. przedsiębiorstw finansowych,
3. podmiotów, które uzyskały spadek przychodów nie niższy niż 30% w stosunku do przychodów z roku poprzedniego,
4. podmiotów, których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i nieposiadające udziałów / akcji / jednostek uczestnictwa w innych podmiotach,
5. podmioty, u których większość przychodów operacyjnych w danym roku podatkowym została uzyskana w związku z i) eksploatacją w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków powietrznych, ii) wydobywaniem kopalin, których ceny zależą bezpośrednio lub pośrednio od notowań na światowych rynkach,
6. podmioty wchodzące w skład grupy co najmniej dwóch spółek, w której jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio 75% udział w kapitale za pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy, jeżeli i) rok podatkowy spółek obejmuje ten sam okres oraz ii) obliczony za rok podatkowy udział łącznych dochodów spółek w ich łącznych przychodach jest większy niż 1%.

26. Co zawiera estoński CIT w ramach Polskiego Ładu?

Estoński CIT to potoczna nazwa ryczałtu od dochodów spółek – atrakcyjnej formy opodatkowania.

Polski Ład zakłada, że z estońskiego CIT będą mogły skorzystać nie tylko spółki kapitałowe (s.a., sp. z o.o., psa), ale również komandytowe i komandytowo-akcyjne (o ile wspólnikami będą wyłącznie osoby fizyczne).

Co najważniejsze, Polski Ład obniża stawki estońskiego podatku. Wyniosą one 10% CIT dla małych podatników i 20% CIT dla pozostałych.

Ponadto zlikwidowany zostanie limit przychód 100 mln zł.

Trzeba przy tym spełnić dodatkowe warunki, m.in.:

• wspólnikami spółki mogą być wyłącznie osoby fizyczne,
• spółka nie posiada udziałów (podobnych praw) w innych spółkach,
• spółka zatrudnia co najmniej trzech pracowników (wymóg nie będzie dotyczyć start-upów),
• przychody z działalności operacyjnej są wyższe niż przychody pasywne (np. z wierzytelności, z odsetek, poręczeń, gwarancji),
• spółka za okres opodatkowania estońskim CIT przygotowuje sprawozdanie finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości, a nie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości.

Zgodnie z Polskim Ładem, będziesz miał prawo obniżyć 19% PIT od dywidendy o 70% lub 90% zapłaconego przez spółkę podatku CIT.

27. Ukryte dywidendy a Polski Ład

Sposób jednokrotnego opodatkowania spółki podlega vacatio legis i zacznie obowiązywać od 2023 roku. Warto jednak wiedzieć, co ustawodawca wprowadził z opóźnionym terminem wejścia w życie.

Mianowicie chodzi o to, że koszty od podmiotów powiązanych nie będą mogły stanowić kosztów podatkowych. Ustawa mówi o tym, kiedy mamy do czynienia z tzw. ukrytą dywidendą:

• w przypadku gdy wysokość kosztów od podmiotów powiązanych uzależniona jest od osiągnięcia zysku przez spółkę,
  LUB
• firma takich kosztów mogłaby nie ponosić (mogąc np. skorzystać z oferty innych firm po niższej cenie),
  LUB
• koszty ponoszone są z tytułu prawa do korzystania z aktywów, które stanowiły własność wspólnika lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem przed utworzeniem podatnika – np. wynajem części nieruchomości na biuro.

Wprowadzane przepisy mają na celu zakończenie procederu wyciągania zysków ze spółek. Jeśli jednak podmiot osiąga zysk brutto, a koszty związane z transakcjami z podmiotami powiązanymi nie przekraczają jego wartości, to przepisów nie stosuje się.

UWAGA! 25 października 2022 w Dzienniku Ustaw (poz. 2180) opublikowany została ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Wśród poprawek znalazło się uchylenie przepisów o ukrytej dywidendzie.

FAQ – PODSTAWOWE PYTANIA I ODPOWIEDZI

PODSUMOWANIE

Pomimo, że rząd przedstawia Polski Ład jako sukces wielu milionów zarabiających najmniej, prawda jest zgoła inna. W ostateczności każdy na tym straci, a najwięcej mogą stracić właśnie ci najmniej zarabiający.

Całkowitym odejściem od sprawiedliwości jest odejście od ryczałtowej kwoty składki zdrowotnej. To trochę tak, jakby ekspedientka w sklepie spożywczym kazała zapłacić za chleb nie 6 zł, lecz proporcjonalnie do tego ile zarabiasz.

Gdyby jeszcze za wyższą składkę można było dostać więcej, szybciej i lepszej jakości usługę… Byłoby to sprawiedliwe w klasycznym rozumieniu sprawiedliwości, ale z pewnością „niesprawiedliwe społecznie”.

Polski Ład dla przedsiębiorców w większości nie będzie łaskawy, dlatego zapraszamy do przeczytania opracowania jak uniknąć Polskiego Ładu.