Mały ZUS Plus 2024 – wszystko, co musisz wiedzieć [PRZYKŁAD]

Mały ZUS Plus 2024 to kolejny – po „uldze na start” i preferencyjnej stawce ZUS, element obrony przed ZUS-em dla mikro i małych przedsiębiorców.

Często politycy tworzą systemy, z którymi potem muszą walczyć, które trzeba reformować i od których których muszą tworzyć zwolnienia. Nie inaczej jest z ZUS-em, skrajnie niesprawiedliwym systemem emerytalnym. Co prawda opisałem kiedyś na blogu jak nie płacić ZUS, ale w jeśli nadal optujesz za pozostaniem przy jednoosobowej działalności gospodarczej, to możesz skorzystać z kolejnego sposobu.

Składki ZUS dla przedsiębiorców rosną z roku na rok, dlatego ulga „mały ZUS plus” z pewnością pomoże.

DLA KOGO MAŁY ZUS PLUS?

Podstawowy warunek to prowadzenie działalności gospodarczej wpisanej do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) lub innych przepisów szczególnych. Drugim wymogiem jest nieprzekroczenie ustawowego poziomu przychodów w roku ubiegłym. Według rządowych szacunków z nowych przepisów skorzysta 150 tys. przedsiębiorców więcej niż w roku ubiegłym.

1. Jaki musisz mieć przychód, aby załapać się na Mały ZUS plus?

a) Twój przychód z tytułu działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie może być wyższy niż 120 tys. zł. O ile prowadziłeś działalność przez cały rok bez przerw! Jeśli miałeś zawieszoną działalność na jakiś okres, zamknąłeś ją lub zacząłeś prowadzić w trakcie roku, to musisz dokonać prostych obliczeń:

Wzór na obliczenie przychodu: (120000/ 365) x liczba dni prowadzenia działalności
Dzielisz 120000 zł przez liczbę dni kalendarzowych poprzedniego roku i mnożysz otrzymany wynik przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku.

b) Twój dochód z prowadzonej działalności w poprzednim roku kalendarzowym nie może być wyższy niż 60 tys. zł, czyli 5 tys. zł miesięcznie.

Co to jest prowadzenie działalności wg. ZUS?

Myślisz, że dni prowadzenia działalności to te, w których ją prowadziłeś? Nic bardziej mylnego. ZUS każde wziąć do obliczeń wyłącznie te dni, w które podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności. Nie uwzględniasz dni, w których wprawdzie prowadziłeś działalność gospodarczą, ale podlegałeś ubezpieczeniu w KRUS albo za granicą. Prawda, że oczywiste? Mały przykład:

Pan Adam rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 1 stycznia, ale do 30 marca 2023 r. ubezpieczał się w KRUS. Ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlegał w 2023 r. przez 274 dni. Limit, którego nie mogą przekroczyć przychody z działalności gospodarczej Pana Adama wynoszą: (120000/ 365) X 274 = 90082,19 zł.

2. Kiedy nie skorzystasz z Małego ZUSu?

Ustawodawca poczynił pewne wyjątki dla przedsiębiorców. Nie skorzystasz z Małego ZUS-u jeśli:

• rozpoczynasz prowadzenie działalności w 2024 roku – wówczas przez 6 miesięcy nie płacisz składki na ZUS mając ulgę na start, a przez 2 kolejne lata masz „preferencyjną stawkę”,
• prowadziłeś działalność gospodarczą krócej niż 60 dni (czym jest prowadzenie działalności wg. ZUS wyjaśniłem wyżej),
• rozliczałeś się w formie karty podatkowej i dodatkowo korzystałeś ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT,
• podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej),
• jeśli przychód z tytułu prowadzenia działalności w roku poprzednim jest wyższy niż 120 tys. zł lub dochód jest wyższy niż 60 tys. zł,
• wykonujesz dla byłego bądź obecnego pracodawcy to, co robiłeś dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

Z Małego ZUS-u nie skorzystasz również w przypadku, gdy prowadziłeś inną działalność pozarolniczą. Między innymi jako:

• twórca, artysta,
• osoba wykonująca wolny zawód,
• osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę,
• wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o.

MAŁY ZUS PLUS 2024 – ILE ZAPŁACISZ?

To, ile zapłacisz Małego ZUS-u wymaga kilku obliczeń.

Od jakiej kwoty będziesz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne (Mały ZUS)?

Załapałeś się na Mały ZUS Plus, zatem teraz pytanie podstawowe – ile będziesz go płacił? Czy będzie to określony procent od osiągniętego przychodu? Nie, to byłoby zbyt proste! Otóż składki na ubezpieczenie opłacasz od najniższej podstawy wymiaru lub od kwoty wyższej. Gdybym miał wybierać, to opłacałbym od najniższej podstawy wymiaru, no chyba, że byłbym kobietą z planem urodzenia dziecka.

Musisz bowiem wiedzieć, że wysokość kwoty, od której opłacasz składki ma wpływ na wysokość zasiłku:

• chorobowego,
• opiekuńczego,
• macierzyńskiego.

Przykład dla zobrazowania: Pan Adam obliczył, że w 2020 r. najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 1994,46 zł. Zdecydował jednak deklarować do podstawy wymiaru składek kwotę 2200 zł. Pytanie za 100 punktów: jak Pan Adam obliczył najniższą podstawę wymiaru składek?

Jak ustalić najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne?

Konieczne jest wykonanie czterech działań:

1. Musisz obliczyć średni miesięczny przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku

W tym celu dzielisz zeszłoroczny przychód z działalności przez liczbę dni wykonywania działalności, a wynik mnożysz razy 30.
Przykład: Pan Adam załapał się na „mały ZUS”. Jego roczny przychód z działalności gospodarczej w 2023 r. wyniósł 36432 zł. Działalność prowadził przez 274 dni (3 m-ce miał zawieszoną działalność). Jego średni miesięczny przychód z działalności gospodarczej wyniósł (36432 / 274) x 30 = 3988,91 zł.

2. Teraz obliczamy najniższą podstawę wymiaru składek w 2024 r.

Średni miesięczny przychód, który wyszedł Ci w poprzednim działaniu mnożysz razy współczynnik ZUS. Na świecie są różne współczynniki: współczynnik przenikania ciepła, korelacji Pearsona, dwumienny Newtona, Giniego… Jest też współczynnik ZUS, który Prezes ZUS-u ogłasza w Monitorze Polskim.

Z przykładu Pana Adama: 3988,91 x 0,5= 1994,46zł

3. Trzeci krok to porównanie otrzymanego wyniku (najniższej podstawy wymiaru składek) do kwoty 30% minimalnego wynagrodzenia i 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

Wynik z poprzedniego działania nie może być niższy od kwoty 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku i nie może być wyższy od kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok.

Kwoty, do których należy porównać wynik:

• Minimalne wynagrodzenie w 2024 r. to 4242 zł, zatem 30% z tej kwoty wynosi 1272 zł. Podstawa wymiary składek musi być wyższa niż 1272 zł.
• Prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne w 2024 r. to 7824 zł, zatem 60% z tej kwoty to 4694 zł. Podstawa wymiary składek musi być niższa niż 4694 zł.

Kontynuując przykład Pana Adama: 1272 zł < 1994,46 zł < 4694 zł. Pan Adam może opłacać składki od podstawy wymiaru składek, czyli 1994,46 zł.

4. Ostatnim zadaniem jest oszacowanie końcowej kwoty „Małego ZUS-u”

Kwota, którą zapłacisz za Mały ZUS to suma procentów poszczególnych elementów składki ubezpieczenia społecznego w stosunku do podstawy wymiaru składek, który obliczyłeś w poprzednim kroku.

Elementy składki na Mały ZUS:

• składka emerytalna – 19,52 proc. Twojej podstawy,
• składka rentowa – 8,00 proc. Twojej podstawy,
• składka chorobowa dobrowolna – 2,45 proc. Twojej podstawy,
• składka wypadkowa – Twojej 1,67 proc. podstawy.

Wzór na obliczenie kwoty Małego ZUS-u: (19,52% x Podstawa wymiaru składek) + (8% x Podstawa wymiaru składek) + (2,45% x Podstawa wymiaru składek) + (1,67% x Podstawa wymiaru składek)

Kończąc przykładem Pana Adama: podstawę wymiaru składek obliczoną w poprzednim kroku, czyli 2027,56 zł, mnożymy przez:
– 19,52% (składka emerytalna): 1994,46 zł x 19,52% = 389,32 zł
– 8% (składka rentowa): 1994,46 zł x 8% = 159,56 zł
– 2,45% (dobrowolna składka chorobowa): 1994,46 zł x 2,45% = 48,86 zł
– 1,67% (składka wypadkowa): 1994,46 zł x 1,67% = 33,31 zł
Suma: 389,32 zł + 159,56 zł + 48,86 zł + 33,31 zł = 631,05 zł. Pan Adam zapłaci 631,05 zł składki na Mały ZUS Plus lub 582,19 zł – jeśli zrezygnuje z opłacania składki chorobowej.

Ile zaoszczędzisz na Małym ZUSie?

Oszczędność po przejściu na Mały ZUS Plus jest uzależniona od wysokości średnich miesięcznych przychodów w roku poprzednim. Tłumacząc najprościej – im bardziej Twoje zeszłoroczne przychody zbliżają się do progu 120000 zł, tym mniej zyskasz. Gdyby przeanalizować przykład Pana Adama (przychody w roku ubiegłym: 36432 zł, średni miesięczny przychód: 3988,91 zł z 274 dni w roku), oszczędności wyniosą:

UWAGA! Mały ZUS Plus nie dotyczy składki zdrowotnej, którą zapłacisz w takiej samej wysokości jak dotychczas.

Ile czasu możesz podlegać pod Mały ZUS?

W skrócie: przez 3 lata. Mały ZUS Plus, czyli mniejsze składki na ubezpieczenia społeczne możesz płacić przez 3 lata (36 miesięcy) w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej (5 lat).

Czym jest „miesiąc kalendarzowy prowadzenia działalności” wg ZUS? Jak się domyślasz, nie jest to 30 dni. Wystarczy, że jeden dzień w miesiącu prowadziłeś działalność i ten jeden dzień jest liczony jak cały miesiąc.

MAŁY ZUS PLUS 2024 – KROK PO KROKU

Jesteś zainteresowany przejściem na Mały ZUS? Pora na papierologię w ekspresowym tempie.

Procedura biurokratyczna polega na:

1. wyrejestrowaniu się z dotychczasowego ubezpieczenia (formularzem ZUS ZWUA), z kodem tytułu ubezpieczenia 05 10 lub 05 12, jeśli kontynuujesz działalność,
2. zgłoszeniu z nowym kodem dla „małego ZUS”. Kody dla „małego ZUS” to:

• 05 90 – dla osób, które nie mają ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy,
• 05 92 – dla osób z ustalonym prawem do renty.

Zgłoszenia dokonujesz na formularzu ZUS ZUA lub ZUS ZZA (dla osób podlegających wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu). Wszystkie formularze dotyczące zgłoszenia do Małego ZUS-u znajdziesz tutaj.

Co warto wiedzieć przy wypisaniu dokumentów

Jako datę wyrejestrowania wpisz 1 stycznia 2024 r. Tę samą datę, czyli 1 stycznia 2024 r., podaj jako zgłoszenie do „małego ZUS” wraz z odpowiednim kodem tytułu ubezpieczenia. Zgłoszenie możesz wysłać przez internet, poprzez stronę www.ceidg.gov.pl lub osobiście w siedzibie ZUS.

Istotne, że jako osoba korzystająca z „małego ZUS-u” nie będziesz musiał składać co miesiąc deklaracji rozliczeniowej (ZUS DRA). Wystarczy złożyć ją raz – za pierwszy pełny miesiąc korzystania z ulgi. Następne ZUS utworzy samodzielnie.

Do kiedy trzeba zgłosić się do ulgi Mały ZUS i Mały ZUS plus?

Prowadziłeś działalność gospodarczą w 2023 roku i nie korzystałeś z Małego ZUSu lub Małego ZUSu Plus? Po spełnieniu warunków uprawniających do ulgi, koniecznie przekaż te dokumenty do ZUS do 31 stycznia danego roku:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli na dzień 31 grudnia 2022 roku byłeś objęty ubezpieczeniami społecznymi z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, jednak nie skorzystałeś z Małego ZUS Plus.
• Wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli 31 grudnia 2022 roku kończysz okres 24 miesięcy korzystania z obniżonych składek od preferencyjnej podstawy.
  Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA).

UWAGA! W przypadku braku złożenia dokumentów w wyznaczonym terminie, utracisz możliwość skorzystania z Małego ZUS Plus przez cały rok. W takiej sytuacji dopiero pod koniec stycznia kolejnego roku będziesz mógł ubiegać się o Mały ZUS Plus, o ile wciąż spełnisz wszystkie warunki uprawniające do ulgi.

Przedsiębiorca, który zacznie spełniać warunki po 31 stycznia

Jeśli warunki do Małego ZUS Plus zaczniesz spełniać po styczniu danego roku (np. zakończenie okresu opłacania preferencyjnych składek), masz 7 dni od pierwszego dnia ich spełnienia na przekazanie dokumentów do ZUS:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli podlegałeś ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, lecz nie korzystałeś z „Małego ZUS Plus” (np. zakończyłeś działalność na rzecz byłego pracodawcy),
• Wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli zakończyłeś okres 24 miesięcy korzystania z „preferencyjnych składek”.
• Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) lub – w przypadku podlegania wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Przedsiębiorca, który wznowi działalność

W przypadku wznowienia działalności gospodarczej prowadzonej w 2023 roku, przynajmniej przez 60 dni, z której nie korzystałeś w 2023 roku z Małego ZUS Plus, dostarcz do ZUS formularz zgłoszenia do ubezpieczeń/zgłoszenia zmiany danych osoby ubezpieczonej ZUS ZUA. Czas na to masz 7 dni liczonych od pierwszego dnia wznowienia działalności gospodarczej.

Jak złożyć wniosek o Mały ZUS Plus

Jeśli chcesz skorzystać z Małego ZUS Plus i opłacać niższe składki na ubezpieczenie, możesz to zrobić online na Biznes.gov.pl, zmieniając dane w swoim wpisie w CEIDG.

Aby to zrobić, potrzebujesz profilu zaufanego lub podpisu kwalifikowanego.

PODSUMOWANIE

Mały ZUS był sporą ulgą dla działalności, które generują małe koszty. Handel, który działa na małych marżach, czyli posiada duże przychody i duże koszty, nie znalazł w Małym ZUS-ie nic korzystnego. Dlatego powstał projekt „Mały ZUS plus”, który uzależnia możliwość ulgi od przychodu. Wszystkie te ulgi to łatanie skutków złego systemu emerytalnego i niesprawiedliwego prawa, które hamują rozwój przedsiębiorczości. Jedni mówią: lepszy rydz, niż nic i brną w JDG, inni – zakładają spółkę z o.o.

Można też czekać do ukończenia 67 roku życia, gdyż prowadząc firmę na emeryturze nie płaci się składek ZUS. Wybór należy do Ciebie.